معرفی کتاب : چارهی آب در تاریخ فارس (جلد 1)
انتشارات : گنجینه ملی آب ایران و کمیته ملی زهکشی و آبیاری ایران
مؤلفان: پرهام جواهری، محسن جواهری
بنام حضرت پرودگار :
فارس از دیرباز مرکز شکل گیری تمدن های کهن در حوزه های فرهنگی و تاریخی ایران بوده است. وضعیت اقلیمی و جغرافیایی مناسب، وجود منابع آبی و رودخانه ها را از جمله دلایل مهم شکوفایی تمدن ها و ایجاد حکومت ها، شهرها و نقاط زیستی بزرگ و پرجمعیت می توان برشمرد.
آب در گذشته به عنوان عنصری گرانقدر، علاوه بر داشتن ارزش حیاتی، رونق و شکوفایی اقتصادی و معیشتی جوامع را به دلیل وجود اقتصاد غالب کشاورزی به همراه داشته و مهم ترین علت توسعه و پیشرفت به شمار می رفته است.
لذا آب در همه دوران تاریخی مورد احترام خاص کلیه اقشار عام و خاص بوده و حتی در مواقعی بی احترامی به آن از جرم های بزرگ محسوب می گردیده است.
مردم منطقه فارس در طول تاریخ برای زندگی بهتر، با ابداع شیوه منحصر به فرد و به کارگیری خلاقیت و ابتکار در طراحی و ساخت و سازه های و تاسیسات تامین آب و آبیاری، منابع آبی موجود را به بهترین نحوی مهار و تنظیم نموده و بهره برداری نموده اند.
بندها و سدها برای ذخیره آب و جلوگیری از سیلاب های مخرب بر روی رودخانه ها ایجاد شده اند، به علاوه از آنها برای مسیرهای ارتباطی نیز استفاده کرده و با شناخت انرژی نهفته آب، آسیاب های متعددی در کنار این تاسیسات ساخته اند.
در این کتاب جلوههایی از قدرت ایرانیان باستان در زمینهی مهندسی آب، نیز برخی از راهکارها و چارهاندیشیها در زمینهی بهرهبرداری از آب، بازگو شده است. سدها و بندهای قدیمی روی رودخانه کر از جمله سازه های آبی بی نظیری می باشند که از چند هزار سال پیش قدمت داشته و بعضا هنوز هم در حال بهره برداری هستند.
در نقاط خشک و کم آب منطقه نیز روش های مهندسی که در دنیا به نام ایران شناخته شده، یعنی شناسایی سفره های زیرمینی آب و ایجاد قنات، از زمره مهم ترین منابع آبی به شمار می آمده است.
منابع ذخیره آب و آب انبارها با عملکرد و معماری ویژه خود هنوز هم چاره رفع مشکلات کم آبی در بسیاری از نقاط جنوب فارس می باشند.
نگار پیمانی مسئول موزه آب
آذر ۱۴۰۰ه.ش