معرفی ماکت موزه آب کاخ سعد آباد
( فنجان و میراب )
نگار پیمانی کارشناس ارشد موزه آب
از روزگاران قدیم،کشاورزی شغل بسیاری از مردم ایران بوده است. ایرانی ها آب لازم برای زمین های کشاورزی را از طریق رودخانه ها یا قنات ها تامین می کردند. برای این که آب بین زمین های کشاورزی مساوی تقسیم شود.
مردم روستا یک نفر را مسئول این کار می کردند و به او میرآب می گفتند. همه به میرآب ها و عدالت آنها اعتماد داشتند.
چون میرآب ها از یک ساعت آبی قدیمی به نام پنگان (همان فنجان) استفاده می کردند.
این کاسه فلزی فنجان ( پنگان ) نام دارد. میراب، فنجان آن را روی تشت آب می گذارد و صبر می کند تا فنجان آرام آرام پر از آب شود و در تشت غرق شود . هر بار غرق شدن فنجان نشان دهنده گذر زمان مشخصی است.
با هر بار غرق شدن فنجان ، میرآب یک سنگ کنار خود قرار می دهد. او فنجان را از آب خالی می کند و دوباره روی تشت می گذارد. میزان سهم هر زمین کشاورزی را تعداد سنگ ها مشخص می کند.
در دفتر میرآب سهم آب همه افراد ثبت شده است . مثلا ممکن است هر کس پنج سنگ سهم داشت.
فنجان چطور غرق می شود.
سوراخ کوچک در فنجان باعث می شود آب آهسته وارد آن شود. ممکن است غرق شدن یک فنجان، ۱۵یا ۲۰دقیقه طول بکشد.