دودمان بوربون از خانواده‌های مهم پادشاهی اروپا و کشور فرانسه و اسپانیا بود.
خاستگاه این خاندان فرانسه است و یک شاخه فرعی از خاندان کاپتی به شمار می‌آید. شاهان بوربون ابتدا در سده شانزدهم میلادی بر" ناوار" و "فرانسه" فرمان می‌راندند. سپس در سده ۱۸، افرادی از این خاندان بر اسپانیا و جنوب ایتالیا (سیسیل و پارما)چیره شدند و افرادی دیگر از بوربون‌ها دوک‌نشین‌های مهمی را در دست گرفتند. پادشاه کنونی اسپانیا از دودمان بوربون است.
نام بوربون از نام دژی قدیمی گرفته شده که امروزه به نام بوربون لارشامبو (Bourbon l'Archambault) معروف است. این دژ در استان قدیمی" بوربونز" در مرکز فرانسه قرار داشت.
پادشاهان بوربون از ۱۵۵۵بر ناوار و از ۱۵۸۹ بر فرانسه فرمان راندند تا اینکه در ۱۷۹۲ در پی انقلاب فرانسه نظام پادشاهی ملغی شد. پس از بیرون راندن "ناپلئون بناپارت" در سال ۱۸۱۴ همپیمانان در جنگ با ناپلئون دودمان بوربون‌ها را بر تخت پادشاهی فرانسه بازنشاندند . این دوره را که "بازگشت بوربون‌ها " می‌خوانند به راستی بازگشتن شیوه کهن فرمانروایی در فرانسه و نیز بازگشت کلیسای کاتولیک روم به نیروی سیاسی این کشور بود. دوران سلطنت برخی از سلاطین بوربون، بسیار طولانی بود به طوری که تنها نوه هانری چهارم با عنوان لویى چهاردهم و پس از وی، لویى پانزدهم، مجموعاً بیش از 130 سال از طول دوران دویست ساله حکومت بوربون‌ها را به خود اختصاص دادند. بوربون‌ها تا ۱۸۳۰ میلادی در فرانسه بر سر کار بودند تا این که در این سال ، شارل دهم – برادر لویی شانزدهم و جانشین لویی هیجدهم- توسط انقلابیون فرانسوی سرنگون شد.
در میان ظروف اهدایی به نمایش گذاشته شده در موزه ظروف سلطنتی مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد ظرفی نفیس از جنس سرامیک و ساخت فرانسه با تزئینات آب طلا و طرح گل زنبق که اهدایی خاندان بوربون های فرانسه به یکی از پادشاهان قاجار می باشد به چشم می خورد .
نماد گل زنبق یا فلور-د-لی فرانسوی: fleur-de-Li شکلی شبیه گل زنبق است که به عنوان نشان خانوادگی، سلطنتی، ارتشی، سیاسی، مذهبی و یا قسمتی از پرچم استفاده می‌شود.
با وجودی‌که عقیدۀ عده‌ای بر این است که این نماد از شکل سرنیزه و یا دو تبرزین به هم چسبیده تشکیل شده، اما درحقیقت این نماد از نام گل lis و یا Iris گرفته شده و شکل تزئینی از گونه iris pseudacorus یا زنبق زرد است. به‌کار گیری این نماد در تمدن‌های مختلف و از قرون باستان رایج بوده و در نقاشی‌ها و صنایع دستی ناحیه بین النهرین ، ظروف مصر باستان ، حتی ظروف گلی یونان و ساسانیان و زمان خلفای عباسی دیده شده‌است.
از این نماد بطور گسترده توسط دودمانهای سلطنتی مختلف به‌عنوان نشان خانوادگی یا سلطنتی استفاده شده‌است. سکه‌های مربوط به سرزمین گل در دوران امپراتوری رم (امروز: فرانسه، بلژیک، لوکزامبورگ) علامت‌هایی شبیه گل زنبق داشت.
در قرن ۱۲ میلادی این نماد نشان رسمی پادشاهان دودمان کاپتی فرانسه بود. پادشاهان این دودمان ادعا می‌کردند که این نماد به پادشاه کلویس اول (۴۹۳ میلادی) توسط فرشتگان آسمانی هدیه شده و از وی به دودمان آنها رسیده‌است. پادشاهان دوران آخر پادشاهی فرانسه، مانند لوئی ششم و هفتم از این نماد در نشان‌های خانوادگی و مراسم رسمی استفاده می‌کردند . در ۱۸۷۰ میلادی پس از فروپاشی امپراتوری دوم ، وقتی به هانری کنت شامبورد پیشنهاد شد شاه شود او در صورتی حاضر به اینکار شد که پرچم فرانسه از فرم سه رنگ به سفید با نماد زنبق تبدیل گردد.
این نماد از دریاها عبور کرده و وارد دنیای جدید شده و بخصوص در مستعمره‌های پیشین فرانسه گسترش یافته‌است. در قرون وسطی نماد گل زنبق با هنر مسیحی آمیخته شده بود. بنا به گفته تاریخدانان، در ابتدا هرجا که تصویری از مسیح بود این نماد نیز همراه آن وجود داشت و نشانه تثلیث و سه گانگی مقدس بود، ولی بتدریج در آثار هنری نماد به علامت مریم مقدس تبدیل گشت و نشان دهنده پاکی و تقدس گردید.
در آثار نقاشان و ویترای سازان آن عصر مانند نقاشان ایتالیائینیز نماد گل زنبق به وفور دیده می‌شود و اشاره‌ای به سه عامل ایمان، خرد، و دلیری دارد.
در معماری نیز همانند سایر هنرها آثار باقی مانده نشان دهنده استفاده وسیع از نماد گل زنبق است. نمونه هائی از آن را در برج وباروهای مسجد سلطان حسن قاهره (قرن۱۴ میلادی) و درها وتزئین‌های بعضی از معابد هند، و اکثر کلیساهای دوران قرون وسطی می‌توان دید. همچنین در بسیاری از آثار نویسندگان مشهور مانند گوژپشت نتردام اثر "ویکتور هوگو" - سه تفنگدار اثر "دوما " و رمز داوینچی اثر "دن براون " نام این نماد برده شده‌است .
پژوهشگر: مریم اقباله، کارشناس ارشد موزه ظروف سلطنتی