میرزا غلامرضا اصفهانی (۱۲۴۶-۱۳۰۴ هجری قمری) از معروف‌ترین استادان خوشنویسی ایرانی و یکی از برجسته‌ترین خوش‌نویسان خط نستعلیق و شکسته‌نستعلیق در دوره قاجار بوده است. نام پدرش «میرزا جان» بود و در جوانی به دربار محمد شاه و پس از آن به دربار ناصر الدین شاه راه یافت ،پدر میرزا در سال ۱۲۱۲ه. ق از اصفهان به تهران آمده و به کسب قنادی مشغول شد از آن‌جا که با وجود چند فرزند دختر، هیچ پسری نداشته، به زیارت امام‌رضا(ع) مشرف شده و با توسل به آن حضرت خداوند در سال ۱۲۴۶ ه. ق. پسری به وی می‌دهد که به همین دلیل نام وی را غلامرضا نهادندمیرزا غلامرضا مردی مسلمان، عارف، ادیب، دلسوخته و اهل معنی و اعتقاد بود غلامرضا در ۵ سالگی به مکتب رفت پس از دو سال قادر به خواندن قرآن به‌تمامی شد او در سنین پختگی و استادی هنر خود را «توفیق خداوند عزوجل» می‌داند و آنجاییکه اوصاف هنرش را شرح می‌دهد، می‌گوید که «نه از باب خودستایی است بلکه محض بروز فضل یزدانی و نفس مسیحایی است» میرزا در خاطراتش می‌نویسد که در همان سال در رؤیایی صادقه به محضر امیرالمؤمنین علی(ع) شرفیاب شده و همین واقعه سیر زندگی او را دگرگون می‌کند میرزا در قطعه‌ای به خط شکستهٔ خفی چنین می‌نویسد: «قریب هفت‌سال از سنین عمرم گذشته در دبستان به خواندن قرآن اشتغال داشته شبی به خواب، بزرگواری ارشادم نمود به تقبیل آستان شاه اولیا در دنبالش شتافتم. در گوشهٔ آن جا حضرت شاه اولیا ارواح العالمین له الفدا توقف داشتند چون نزدیک‌تر شدم فرمود مشقت بیاور علی‌الفور صفحه کاغذ و دواتی به حضور مبارک تقدیم نمودم در وسط آن صفحه لام و الف و یایی نگاشته و فرمودند از این رو بنگار فردای آن شب در دبیرستان معلم صورت خواب را سؤال نمود این بندهٔ حقیر ماجرا باز گفت. دیگر حقیر را به تحصیل خط واداشت...» و این آغاز کار خوشنویسی او بود. میرزا پس از آن نزد میر سید علی تهرانی (پدر میرحسین خوشنویس مشهور) به‌تعلیم خط پرداخته تا جایی که در نه سالگی به حسن‌خط نامی میشود و در طول عمر آثار بسیاری را آفریده که برخی از آن‌ها در زمرهٔ آثار ملی هنری کشور ثبت شده‌اندحاسدان و بدخواهان او را به بابی‌گری متهم کردند که شفاعت یکی از اعیان یا فرزندان ناصرالدین شاه او را از خشم شاه رهانید و از مرگ نجات دادمیرزا غلامرضا که دیر همسر اختیار کرده بود در سال ۱۳۰۰ ه. ق هنگامی که ۵۴ ساله بود، صاحب فرزندی میشود که نامش را محمد رضا می‌گذارد اما محمد رضا در سه سالگی ناگهان بیمار شده و فوت می‌کند و داغ بزرگی به جان میرزا می‌نشیند تا جایی که آرزوی مرگ می‌نماید و در جایی می‌گوید: «پس از دیدن داغ و ناکامـی او مرا مرگ خوشتر ازین زندگانی» طولی نکشید که به آرزویش رسید و در روز پنج‌شنبه چهارم ربیع‌الثانی سال ۱۳۰۴ هجری‌قمری به سرای باقی کوچ کرداو در باغ میرزا حسین خان سپهسالار در جوار حاج میرزا صفا در صفاییه ابن بابویه در چشمه‌علیشهر ری به خاک سپرده شد. میرزا غلامرضا اصفهانی در جوانی به حضور محمد شاه قاجار احظار شد؛ شاه که از خوشنویسی نستعلیق بهره داشت خط او را آزمود و او را به معلمی فرزندانش گمارد پس از مرگ محمد شاه ناصرالدین شاه نیز همچنان به‌وی توجه داشت.میرزا غلامرضا شاید تنها خوشنویسی است که هر دو خط نستعلیق و شکسته‌نستعلیق را به مهارت و استادی تمام می‌نوشته و در هر دو نیز صاحب سبک ویژهٔ خود است شیوهٔ میرزا در خط از محکم‌ترین و قوی‌ترین شیوه‌های خوشنویسی است و کتیبه‌ها، قطعات و سیاه‌مشق‌های وی نیز در صدر آثار خطوط شکسته و نستعلیق محسوب می‌شوندمیرزا غلامرضا اصفهانی در ترکیب‌بندی حروف و کلمات استاد بود از آن جا که میرزا در زمان حیات نامی‌ترین استاد مسلم خوشنویسی بود، نگارش آثار بسیاری به وی سفارش داده می‌شد که برخی را به شاگردان خود سپرده (مانند کاشی‌های پیرامون بقعهٔ شیخ صدوقابن بابویه که به محمد ابراهیم تهرانی واگذار نمود) و تعدادی را نیز خود رقم زد که از آثار جاودانهٔ هنر خوشنویسی به شمار می‌روند.از بهترین نمونه‌های کتیبه‌نویسی میرزا غلامرضا کتیبه‌هایمدرسه سپهسالار (مدرسه عالی شهید مطهری فعلی در میدان بهارستان تهران) است که آن را در سال ۱۳۰۱ نگاشته‌است تعداد قابل توجهی از قطعاتی که به خط نستعلیق از میرزا غلامرضا به‌جا مانده‌است شباهت ظاهری بسیاری به سیاه‌مشق دارد به طوریکه در نگاه اول تمیز این قطعات از سیاه‌مشق شاید ممکن نباشد و بعضی از صاحبنظران به دلیل تعدد قطعاتی که به این صورت از میرزا غلامرضا به‌جا مانده‌است، عبارت «میرزا غلامرضا اصفهانی سیاه مشق نویس» را در توصیف او به‌کار برده‌انددرباره تأثیر خط شکسته بر خط نستعلیق میرزا غلامرضا به اجمال و اختصار می‌توان موارد ذیل را بر شمرد: کوچک شدن دایره‌ها بخصوص در حرف (ی)، پیچ و تاب و چرخش و خمش پر غمزه حروف، بلندی بیش از حد معمول دنباله(م)، استفاده بجا از حروف و کلمات خرد اندام (در سیاه مشق)، کاربری نیم کشش‌های خط شکسته، در نظر داشتن تناسبات سواد و بیاض خط شکسته در ترکیب صفحه نستعلیق خصوصاً در سیاه مشق‌ها و استفاده بسیار از ارسال (از ویژگی‌های خط شکسته) در سیاه مشق نستعلیق و بطور کلی تسریع در حرکات دست و قلم نمود بیشتری دارندمیرزا غلامرضا اصفهانی اغلب آثارش را با عبارت «یا علی مدد» امضا می‌کرده‌است اما رقم یا امضای میرزا در بعضی از قطعات اسم کامل او به‌اضافه «یا علی مدد» است و در بعضی فقط «یا علی مدد» یا «یا علی مددست» بدون‌نام میرزا غلامرضا ـمده‌است در قطعاتی هم امضا به‌صورت «العبد المذنب الفقیر الحقیر غلامرضا غفرله» و «یا علی مدد.» یا به‌صورت «هو» و در سطر زیر هو، «الفقیر الحقیر المذنب غلامرضا» و بعد «یا علی مددست» یا به صورتی شبیه به آنچه ذکر شد می‌باشدآوازه و آثار میرزا غلام رضا مرزهای زمان و مکان را در نوردیده‌اند و حتی در زمان حیاتش به اقصا نقاط رسیدند تمام عاشقان هنر آرزوی قطعه خطی از میرزا داشتندنظام‌الملک معروف به نظام پادشاه محلی حیدرآبادهند آثار بسیاری از میرزا غلامرضا را در کتابخانه و مجموعه‌اش نگهداری می‌کرد دکتر مظفر بختیار نقل می‌کند که در بازار نسخه‌های خطی کاشغر مرکز ایالت ترکستانچین اثری از میرزا غلامرضا را با صحافی سنتی دیده که احتمالا از آخرین امیر فارسی زبان آن منطقه به جای مانده بوده‌است همچنین معیرالممالک در یادداشتی از سفرش به اروپا می‌نویسد که زمانی که از موزه تفلیس از بزرگترین مراکز هنری آن زمان دیدن می‌کرده عکس میرزا و اثری از او را در تالاری که به نام مردان بزرگ جهان مزین بوده دیده‌است سالها قبل در نمایشگاه «هانگ جو» در پکن پایتخت چین استاد «سانگ» خوشنویس برجسته چینی تحت تاثیر اثری از میرزا قرار گرفت و به نشان احترام با قلم موی خوشنویسی نگاشت:بزرگترین خوشنویس جهان میرزا غلامرضا اصفهانی.افزون بر کتیبه‌نویسی مدرسه سپهسالار که میرزا غلامرضا آن را در سال ۱۳۰۱ نگاشته‌است آثار زیادی به خط او باقی مانده‌است، از جمله:
• رساله تحفه‌الوزرا - در سال ۱۲۵۹
• مناجات‌نامه منظوم منسوب به حضرت علی
• ۲۹۸ صفحه بیاض که تنها سند کتبی اشعار میرزا غلامرضا اصفهانی می‌باشد
• رساله‌ای در اصطلاحات صوفیه • گلستان سعدی به خط شکسته
• سفرنامه حاج سیاح در ۲۱۶ صفحه به خط شکسته (ناتمام)
• کتاب پاتولوژی ترجمه میرزا علی‌خان رئیس‌الاطباء در حدود ۲۰۰ صفحه به خط شکسته
• تعداد نسبتاً زیادی از قطعات و سیاه‌مشق‌های شکسته و نستعلیق
• میرزا شعر هم می‌سرود و تخلصش غزال بود نظم و نثر میرزا فصیح و استادانه‌است چنان که این معنی از نوشته‌های او به خوبی بر می‌آیددر نظم و نثر شاگرد امامقلی خان قاجار بود که غارت تخلص می‌کرد و سخت به او ارادت داشته‌است این شاگرد و استاد پیوسته با هم دمساز بوده‌اندمیرزا در یادداشت‌های خود غارت را به استادی خطاب کرده و از او به احترام یاد می‌کند و او را ابوالفضایل خوانده است بعید نیست که تخلص غزال را غارت به او داده باشد لکن میرزا در اشعارش هرگز به این تخلص شعری ندارد.
در موزه میرعماد قطعه خطی نستعلیق سیاه مشق با رقم میرزا غلامرضا مورخ 1300 ه.ق نگهداری می شود که جزو شاهکار های هنر میرزا غلامرضا محسوب میشود .