تابلو خاک و آتش در موزه صنایع دستی معاصر

تابلو خاک و آتش در موزه صنایع دستی معاصر

از هنرهای کاربردی و نفیس ایرانی هنر و صنعت مینا کاری است که در زمانی نه چندان دور توسط ایران شناس مشهور آرتور اپهام پوپ  به نام هنر درخشان آتش و خاک نام برده شد هنری که همواره  آثارش با رنگهای  پخته و درخشانی خلق میشوند و سابقه ایی طولانی به قدمت 1500 ق.م دارد از بهترین نمونه های ...

 

  • کد مطلب: 1717
  • تاریخ انتشار: چهارشنبه 22 تير 1390 - 10:06

از هنرهای کاربردی و نفیس ایرانی هنر و صنعت مینا کاری است که در زمانی نه چندان دور توسط ایران شناس مشهور آرتور اپهام پوپ  به نام هنر درخشان آتش و خاک نام برده شد. هنری که همواره  آثارش با رنگهای  پخته و درخشانی خلق میشوند و سابقه ایی طولانی به قدمت 1500 ق.م دارد. از بهترین نمونه های این نوع هنر در شهر اصفهان دوره صفویه یافت شده است  که ریشه و منشا طرح ها و نقش های آن را در هنر کتاب آرایی و نگارگری همان عصر جستجو می کنند،هنری که طرحهای اصلی  آن پرندگان افسانه ایی بر زمینه گل و بته و بارنگ غالب آبی ایرانی است  .

 مینا ی ایرانی توسط اکسید فلز مخلوط با مواد شیشه ایی ساخته شده که با دو روش مینای خانه بندی و مینای نقاشی شهرت جهانی دارد و در این بین به کمتر آثاری بر می خوریم که بتوان از شیوه های  متفاوت مینا در ساخت آثار  هنری بهره مند شده باشد زیرا تهیه بسیاری از آثار مینایی بنا به اجرای شیوه کار نیاز به دقت و وقت بسیار و تحمل گرما و حرارت  بسیار برای تکمیل آن دارد که در این میان یکی از آثار ارزشمند موزه صنایع دستی که توانسته با هرسه شیوه متفاوت هنر مینایی یعنی مینای خانه بندی – نقاشی و برجسته ساخته شود  تابلوی مینایی و نگارگری زهره فیض الهی از هنرمندان  اصفهان است  زهره فیض الهی دختر استاد غلامحسین فیض الهی از مشهورترین مینا کاران ایرانی عصر پهلوی است که پدر مرحومش  شاگرد استاد صنیع زاده از هنرمندان و استاد کاران مطرح و مشهور فلز است که در دوره رضا خان برای فعالیت در عرصه هنر به تهران دعوت شده بود زهره فیض الهی متولد 1336 شهر اصفهان است که در اوان کودکی این هنر را نزد پدر آموخت و بعدها برای کسب هنر نگارگری و تذهیب از محضر استادان  مانند استاد هنر دوست و استاد کاوش آموزش های لازم را دید این اثر یکی از آثار فاخر و دیدنی این موزه است که همراه مورد توجه هنر دوستان و مخاطبان هنری قرار گرفته و با سبک نقاشی صفوی کار شده است در این تابلو صحنه شطرنج بازی بزرگمهر وزیر انوشیروان ساسانی مشاهده میشود که در بخش قاب دور آن سه شیوه متفاوت مینایی بکار رفته است یعنی هنرمند از سه سبک متفاوت مینای خانه بندی – نقاشی و برجسته همزمان استفاده کرده که نشانگر میزان دقت نظر و صرف وقت بسیار و تبحر سازنده آن درمهارت بکارگیری ابزار و شناخت علم و هنر موجود در خاک وآتش می باشد در مینای خانه بندی این تابلو نقش اصلی توسط مفتول های فلزی پدید آمده که پس از لحیم کاری بخش های دیگر را مینایی نموده و سپس در کوره پخته اند و در مرحله بعد زمینه ورقه مس را با مینای سفید پوشانده و پس از عبور از کوره نقاشی کرده اند.در تهیه این قاب فلزی بازی رنگ – خاک و آتش بچشم می خورد که مراحل متفاوت و فرآیند تولید مینا را از زمان تهیه زیر ساخت از مس – لعاب کاری اولیه با رنگ مینایی و استفاده از درجات بالای حرارتی در اجرای لعاب و همچنین مراحل دوم و سوم و قلم گیری و طلا کاری آن را نشان میدهد این اثر در بخش حواشی خارجی قاب با هنر خاتم کاری اصفهان و بخش داخلی قاب با نقوش گل و بته و تشعیری به همراه اسم جلاله در بالا و طرح های ترنج و سرترنج مینایی با رنگ طلا مزین گردیده است و جزو آثار نفیس و ارزشمند این موزه به لحاظ فرهنگی و هنری محسوب میشود .اثر فوق در سال 1377 تهیه شده است و در حال حاضر در طبقه دوم موزه صنایع دستی معاصر سعد آباد نگهداری و در معرض دید عموم  قرار دارد .