گرزی به شکل سر گاو

یکی از آثار نفیس موجود در موزه نظامی سعدآباد گرزی به شکل سر گاو و از جنس فلز می باشد که مربوط به دوره شاه طهماسب صفوی است . این گرز با وزن 825 گرم ، طول 66.5 سانتی متر و عرض از یک گوش به گوش دیگر 13.5 سانتی متر درطبقه اول موزه نظامی سعدآباد خودنمایی می کند .

در قسمت فوقانی گرز که به شکل سر گاو می باشد عبارت نصر من الله  و فتح القریب با قلمزنی مزین گردیده است .

گرز یکی از سلاح های سرد جنگجویان بشمار می رفت و بیشتر در جنگ های تن به تن مورد استفاده قرار می گرفت و در دوران پیش از اسلام نیز دسته هایی از سپاهیانب ه سلاح گرز مجهز بودند و آن ها را " سربازان گرزدار " می نامیدند . گرز سپاهیان ایران نوع های مختلف داشت ولیکن به هر صورت که ساخته می شد از وزن سنگینی برخوردار بود تا موقع ضربه زدن کاملاً مفید واقع شود . در دوران صفویه سواران قزلباش از نوعی گرز به نام " گرز شش پر " استفاده می کردند که جنس آن از فولاد آبدیده بود و در صورت اصابت آن به کلاه خود می توانست آن را در هم بشکند . استفاده از گرز های موسوم به " گاو سر " نیز معمول بوده است که آن را به شکل سر گاو می ساختند ولی از نظر استحکام نسبت به گرز های شش پر از توانایی کمتری برخوردار بود .

به مرور زمان در اثر استفاده سلاح های گرم از اهمیت گرز کاسته شد بطوریکه در زمان قاجاریه حمل آن بیشتر جنبه تشریفاتی داشت تا جنبه تدافعی و غالباً آن را از جنس فولاد معمولی با وزنی سبک می ساختند و به تدریج ساختن آن منسوخ شد .