به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد؛ نشست تخصصی «از افسانه تا واقعیت» با محوریت تحلیل شخصیت و آثار کمال‌الملک، سه‌شنبه 31 اردیبهشت 1404 در موزه هنرهای زیبا واقع در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد برگزار شد. این نشست با هدف نگاهی دوباره و منتقدانه به میراث هنری کمال‌الملک، یکی از مهم‌ترین چهره‌های تاریخ نقاشی ایران، مورد توجه جامعه هنری و پژوهشی قرار گرفت.
در این رویداد، جمعی از برجسته‌ترین اساتید و پژوهشگران هنرهای تجسمی از جمله آیدین آغداشلو، استاد حامدی و نیایش پورحسن حضور یافتند و با دیدگاه‌هایی گاه متفاوت و گاه چالش‌برانگیز، به تحلیل وجوه مختلف آثار و شخصیت این نقاش سرشناس پرداختند.
این نشست نه تنها به معرفی دوباره آثار کمال‌الملک پرداخت، بلکه سعی داشت تصویری فراتر از روایت‌های سنتی و تثبیت‌شده درباره او ارائه دهد؛ روایتی که نقش او را نه‌تنها به‌عنوان پایه‌گذار نقاشی آکادمیک در ایران، بلکه به‌عنوان شخصیتی تأثیرگذار در تقابل سنت و مدرنیته مورد بررسی قرار داد.
هم‌زمان با برگزاری این نشست، نمایشگاهی از آثار کمتر دیده‌شده کمال‌الملک و شاگردان او افتتاح شد. این آثار که سال‌ها در مخزن موزه هنرهای زیبا نگهداری می‌شدند، برای نخستین‌بار به صورت عمومی به نمایش درآمدند. این نمایشگاه بخشی از یک پروژه بزرگ برای افزایش دسترسی به گنجینه‌های هنری پنهان در موزه‌ها محسوب می‌شود و از این پس، به صورت دائمی در یکی از تالارهای موزه برقرار خواهد بود.
آثار شاگردان مکتب کمال‌الملک که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند در این نمایشگاه نشان می‌دهد که نفوذ و اثرگذاری این استاد فراتر از آثار خودش بوده و نسل جدیدی از نقاشان ایرانی را به سمت سبک واقع‌گرایانه اروپایی سوق داده است.
محمد غفاری، مشهور به کمال‌الملک، نقاش دربار ناصرالدین شاه و بنیان‌گذار مدرسه صنایع مستظرفه (هنرهای زیبا)، یکی از چهره‌های نمادین گذار نقاشی ایرانی از سنت به مدرنیسم غربی است. اگرچه سال‌ها تصویر او در تاریخ هنر ایران به‌عنوان بنیان‌گذار هنر نوین تثبیت شده، اما در سال‌های اخیر دیدگاه‌های تازه‌ای پیرامون نقش و عملکرد او شکل گرفته است. برخی منتقدان بر این باورند که کمال‌الملک با الگوبرداری مطلق از سبک رئالیسم اروپایی، گسستی ناگهانی از سنت غنی نگارگری ایرانی ایجاد کرد.
نشست «از افسانه تا واقعیت» با همین رویکرد شکل گرفت؛ روایتی دوباره و نقادانه که تلاش دارد چهره‌ی اسطوره‌سازی‌شده کمال‌الملک را در بستر تاریخی، اجتماعی و هنری زمانه‌اش بازخوانی کند.