🔸نام کتاب:
احیاء هنرهای از یاد رفته معماری اسلامی نام نویسنده: حسین بن محمد بن اسماعیل لرزاده ناشر: نشر مولی، تهران.1358
کتاب احیاء هنرهای از یاد رفته در دو مجلد در باره ی، آموزش اصول اربعه معماری سنتی است که به صورت دست نویس در سال 1358 به چاپ رسیده است.
استاد حسین لرزاده در مقدمه کتاب خود می نویسند:« هر که کوشش و مجاهدت کند برای خود کوشش و مجاهدت می نماید، خداوند از جهانیان بی نیاز است.پس دانش خود را به دیگران بیاموز تا پایه معلوماتت را محکم و حق الله را ادا کرده باشی و دانش دیگران را نیز فراگیر تا سطح معلوماتت بالا رود، بنابراین لازم دانستم اندوختۀ ناچیز خود را بنا به توصیۀ اساتید محترم و بزرگانی بخصوص استاد معظم و مخدوم مکرم جناب آقای محیط طبا طبایی مدظله تا حد امکان در رساله تعریف و توصیف نموده تا علاقمندان و هنر جویان عزیز را به فراگرفتن هنرهای از یاد رفته تشویق نماید.»
استاد حسین لر زاده در سال 1285 در تهران بدنیا آمد و 24 شهریور 1383در گذشت، پدرش، حسین را به مدرسه عالی فرستاد که در آنجا هندسه، حساب و رسم فنی و نقاشی را در سطح عالی آموزش دید.
برای ادامه تحصیل به مدرسه مجسمه سازی کمال الملک رفت ، یک سال و نیم آموزش دید و پس از پیگیری های پدرش در روش آموزش او که بیشتر تمایل داشت،فرزندش در رشته معماری به طور تخصصی آموزش ببیند ، در جلسات شبانه معماران شرکت می کرد.
نخستین کار مستقل لر زاده ، سر در بانک شاهی( بانک تجارت فعلی ) واقع در میدان توپخانه تهران بود.
از مهمترین آثار برجسته ی ایشان می توان به: مسجد اعظم قم ، آرامگاه فردوسی،کاخ مرمر، کاخ شهوند ، مسجد سپهسالار و مساجد متعدد دیگر، اشاره نمود.
استاد لر زاده در سال 1313 شمسی مدال فردوسی را به مناسبت جشن هزاره فردوسی برای طراحی و ساخت ساختمان مقبره حکیم توس از محمد علی فروغی، گرفت.
کتاب حاضر شامل دو بخش است:
بخش اول ، به معماری اسلامی از قرن چهارم هجری تا قرن سیزدهم هجری، می پردازد.( در خصوص عناصر معماری ازقبیل: رسمی- قطار و گره )
استاد لر زاده در اثر خود تاکید می نماید که «گره » از زمان آل بویه و سلجوقیان در معماری اسلامی ایران شروع شده است و بر شش نوع است.
در ادامه به شرح کامل رسمی بندی و چگونگی پیدایش آن در معماری می پردازد.
رسمی بندی یکی از روش هایی است که در معماری سنتی جهت تزئین و پوشش بناها،بکار می رود و در ادامه شرحی مبسوط بر (قطار بندی ، مقرنسی که در یک خط مستقیم کار شده باشد مانند مقرنس بین طاق و دیوار های یک اتاق)دارد.
استاد لر زاده در اثر نفیس خود، سعی نموده است به اختصار و با بکار گیری اصطلاحات معمول در فن معماری همچنین با بیانی ساده و قواعدی آسان، دانش غنی خود را در اختیار هنر جویان و علاقمندان قرار دهد.
جلد دوم کتاب نیز در خصوص اصول و قواعد مهم هنر معماری اسلامی و ایرانی است.
مهدیه منوچهری شهریور ماه 1400 ، مسئول کتابخانه و پژوهش مجموعه سعدآباد
@saadabadpalac