🔸معرفی اثر: کارد تزیینی (پاکت بازکن)
جنس: عاج – کهربا – فلز
محل نگهداری اثر: مخزن موزه ملت
پژوهشگر: لیلا احمدی نوکنده (کارشناس موزه ملت)
مترجم: نادیا وکیل زاده
عکس: جواد نجف علیزاده
🔹شی مذکور با طول 5/34 سانتیمتر از جمله اشیإ اهدایی به پهلوی دوم است که از 3 بخش مجزا به شرح ذیل تشکیل شده:
- قسمت کارد مانند از جنس عاج به طول 21 سانتیمتر که کاربرد آن برای باز کردن پاکت است.
- بخش میانی به طول 5 سانتیمتر، ساخته شده از طلای 14 عیار، با علامت حکاکی شده 14Kt .
علامت اختصاری K یا Karat به معنای عیار یا قیراط است لازم به توضیح است که این قیراط را نباید با قیراطی که برای اندازه‌گیری جرم سنگ‌های قیمتی و مروارید به کار گرفته می شود اشتباه گرفت. هر قیراط ۲۰۰ میلی‌گرم (۰٫۲ گرم) است.
علامت اختصاری T یا Troy (تروا - تروی) سیستم یکای جرم است برای اندازه‌گیری فلزها و سنگ‌های گرانبها ، که در این سیستم هر پوند تروا شامل ۱۲ اونس تروا می‌شود لازم به ذکر است اونس تروا امروزه فقط برای وزن کردن طلا، نقره و سنگ‌های گرانبها به‌کار می‌رود و در موارد دیگر کاربرد ندارد.
🔸"عیار" واحد اندازه‌گیری خلوص آلیاژهای طلا و دیگر فلزات گرانبها است. عیار طلا معمولاً با واحد کامل ۲۴ بیان می گردد. برای مثال طلای ۲۴ عیار یا واحد ۱۰۰۰، طلای خالص با حداقل ۹۹٬۹ درصد طلا و طلای ۱۸ عیار یا واحد 750 از ۷۵ درصد طلا و ۲۵ درصد فلز دیگر تشکیل شده‌است.
🔹طلای 14K دارای درصد بیشتری از فلزات غیر طلا به عنوان درصد وزن آن است. هرچه عدد عیار پایین تر باشد استفاده از فلزات دیگر در آن بیشتر می شود. طلا معمولاً به صورت آلیاژ همراه با فلزات دیگر استفاده می‌گردد. مس رایج‌ترین فلز برای ساخت آلیاژ طلاست، همچنین از فلزات دیگر مانند: نقره، نیکل و پالادیوم نیز استفاده می شود. نوع و مقدار آلیاژها در بدست آوردن سختی و نرمی‌های گوناگون، دمای ذوب مناسب، پدیدآوردن رنگ دلخواه و دیگر کاربردهای مورد نیاز به کار گرفته می شود.
توضیح اینکه اگر لایه طلا کمتر از 5% وزن شی را تشکیل دهد، به آن "ورق طلای نورد" یا "پوشش طلایی" گفته می شود.
- بخش فوقانی از جنس کهربا به طول 5/8 سانتیمتر
کهربا ماده ای طبیعی و آلی است که به صمغ فسیل شده درخت گفته شده و به دلیل رنگ خاص و زیبائی طبیعی آن (از دوران نوسنگی) دارای ارزش فراوانی بوده و از این ماده برای ساخت اشیاء تزئینی و جواهر استفاده می‌شود.
-با توجه به کتیبه ای که بر روی بخش فلزی شی حک گردیده، مشخص می شود که شی مذکور اهدایی پیمان هانزا (شهر هامبورگ) به پهلوی دوم در فوریه 1955 میلادی می باشد.
پیمان هانزا:.
هانزا کلمه ای آلمانی به معنای دسته و گروه است و پیمان هانزا توافقی تجاری بین شهرهای بازرگانی و صنف های تجاری شهر های ساحلی شمال اروپا (از دریای بالتیک تا دریای شمال) در سده های 13 تا 17 میلادی بوده است.
این پیمان برای محافظت از منافع اقتصادی و امتیازاتی که حکام خارجی به بازرگانان در شهرها و کشورها داده می‌شد، ایجاد شده بود. در شهرهایی که پیمان هانزا اجرا می گردید، نظام قانونی خاصی جهت محافظت و حمایت مشترک دوجانبه برقرار بوده است.
بازرگانان برخی از مصنوعات را مانند: ابریشم، منسوجات، فلزات و ... را در بازار های محلی و خارجی از طریق دریای بالتیک تا دریای شمال عرضه می کردند و برخی از بزرگترین و مشهور ترین شهرها خواهان یافتن جایگاهی در این اداره تجارت ترانزیتی برای توزیع کالاهای خود بودند.
امروزه نام این پیمان با هواپیمایی لوفت هانزا به خاطر آورده می شود.
-سمت دیگر بخش فلزی نشان ملی هامبورگ حکاکی شده است. هامبورگ یکی از بزرگترین شهرهای بندری کشور آلمان و محل تلاقی رود آلب به دریای شمال است و دولت شهری مستقل بوده که توسط گئورگ نیکولائوس بورمان ساخته شد. بر روی نشان قدیمی هامبورگ، دیوار شهری به عنوان نمادی از قدرت و استقلال شهر و صلیبی بر روی برج میانی وجود دارد، زیرا هامبورگ شهری اسقفی بوده است.
ستارگان شش ضلعی مریم مقدس در بالای دو برج مجاور قرار دارند که برای قرن های متمادی محافظ آسمانی شهر محسوب می گردید. (تا قرن هجدهم، دیوارها و برج ها قرمز و زمینه سفید بود، اما در سال 1752 با تغییر رنگ آن، شاهد برج های سفید بر روی زمینه قرمز هستیم) این آرم، نشان کوچک هامبورگ بوده است.
تزیین این نشان با دو شیر در طرفین، نشان دولتی بزرگ هامبورگ را داشته و از قرن 16 میلادی به وجود آمد. این نشان در پرچم ملی هامبورگ نیز که مخصوص جشن های افتتاح تالار شهر جدید در سال 1897 ایجاد شد، به تصویر کشیده شده است و فقط مجلس سنا و پارلمان شهر می توانستند از نشان بزرگ استفاده نمایند.