محمد قاسم مشهور به میرزا کوچک اصفهانی از خوشنویسان صاحب‌نام خط شکسته نستعلیق در اواخر قرن دوازدهم و اوایل سده سیزدهم هجری است. او از معروفترین شاگردان درویش عبدالمجید طالقانی بود که استاد مسلم خط شکسته است.
تاریخ درگذشتش معلوم نشد اما حیات او تا سال ۱۲۲۸ مشخص است. نام کامل او را در جایی ذکر نکرده‌اند و خود او نیز در آثار فراوانی که دارد همه جا «میرزا کوچک» رقم کرده‌است. به استثنای یکی از قطعه‌های او که صریحاً نام خود را «محمد قاسم» ذکر کرده و چنین رقم کرده‌است: حرره العبدالاقل، محمد قاسم، مشهور به میرزا کوچک.
از نمونه آثار او در موزه ملک شناسایی شده است با مشخصات یک قطعه شکسته نستعلیق ممتاز. قلم غبار.صفحه پردازی :مورب وچلیپایی .کاغذ :آهار مهره نخودی .مرکب :مشکی .رقم: میرزا محمد قاسم اصفهانی مشهور به میرزا کوچک .بین خطوط طلا اندازی مضرس .حاشیه: دارای تسمه اندازی به گلبهی، جدول کشی به طلایی، شنگرف، مشکی وزرد با تحریر مشکی.
اما در موزه میرعماد واقع در کاخ سعدآباد چند اثر با امضای این استاد خوشنویسی نگهداری میشود که نمونه آن قطعه خط شکسته نستعلیق با شماره ردیف 510 و شماره اموال 3815 است.
این خط دو دانگ عالی و رنگین نویسی شده است. زمینه آن مطلایی دور سطور ابری و حواشی مجدول الوان میباشد. ابعاد اثر 27* 5/40 سانتی متر است.
محمد قاسم در کتاب احوال و آثار خوشنویسان جزو آثار مهدی بیانی این چنین معرفی شده است: از معروفترین شاگردان درویش عبدالمجید است. تاریخ تولد و وفاتش نامعلوم ولی ظاهراً تــــــا 1228 ق در قید حیات بوده است. میرزا کوچک از استادان مسلم است که خود به تربیت شاگردان بسیاری همت گماشت علاوه بر آثاری که کتابخانه و موزه‌ی ملی ملک از وی در اختیار دارد قطعاتی نیز در موزه هنرهای تزئینی تهران نگهداری میشود که تاریخ یکی از آن 1193 ق است. (اطلس خط / فضائلی).
متن کامل این پژوهش در فایل pdf زیر موجود است.