پاروان های ژاپنی

پاروان های ژاپنی

پژوهشگر: سحر عبداللهی کومله(کارشناس کاخ موزه ملت)

عکس: جواد نجفعلی زاده

اثر: 2 عدد پاراوان ژاپنی

محل نگهداری: مخزن اصلی کاخ موزه ملت

مشخصات اثر:

-         2 عدد پاراوان

-         ابعاد: 360×182سانتی متر و 356×189 سانتی متر

-         جنس: چوب، کاغذ و پارچه ساتن ابریشم

-         تعداد لت: هر کدام 8 قطعه

-         ابریشم دوزی

تاریخچهپرده های تاشوی ژاپنی (بایوبو/Byobu):

ریشه پرده های ژاپنی که به عنوان بایوبو (Byobu)  در این کشور شناخته می شوند به تاریخ سرزمین چین در طول دوره سلسه هان (220م. – 206 ق.م ) برمی گردد. اولین بار در اواخر دوره نارا   (Nara) (حدود قرن هشتم میلادی ) پرده ها وارد ژاپن شدند. درطول دوره های نارا   (Nara) و هِآی یان   (Heian) بین سال های 1185- 794 میلادی طراحی بایوبو از پرده یک لَت ایستاده به پرده های چند لَت تغییر داده شد تا مطابق سلیقه ژاپنی ها و براساس نیازهای آنان قرارگیرند.

نوآوری ژاپنی ها در بایوبو (Byobu) :

 در طی سالیان بعد استادکاران با استفاده از لولاهای کاغذی به جای لولاهای فلزی قدرت حرکت آسانتری (به هردو سمت) را به لت های این نوع پرده ها بخشیدند. حتی در این زمینه می توان ادعا نمود که لولاهای کاغذی به دلیل کاهش فضاهای موجود بین لت های یک پاروان، سبب ارتقای بیشتر جنبه زیبایی شناسی این آثار گردید، این تغییر نیز به نوبه خود موجب شد تا هنرمند قادر باشد به راحتی تصویر را از یک لَت به لَت دیگر ادامه دهد. همچنین استفاده از چارچوب ساخته شده از بامبوی مشبک و کاغذ واشی/ Washi برای پوشش پرده های تاشو، کمک شایانی به کاهش وزن و سبک تر شدن آنان نمود. (کاغذ واشی نوعی کاغذ دست ساز اساتید ساکن مناطق نزدیک شهر توکیو می باشد، که معمولا از الیاف پوست بعضی از درختان مانند توت، خیزران و  یا الیاف برنج و گندم تولید می شود.)

 لازم به ذکر است که در دوره های تاریخی آزوچی/ Azuchi - مومویاMomoyama   (1603-1568 م.) و اِدو/ Edo (1868- 1603 م.) به دلیل تمایل شدید سامورایی ها به منظور تزئین منازل مسکونی خود، با این گونه پرده های تاشو جهت به رخ کشیدن ثروت و قدرت، استفاده از ورق طلا در تمامی زمینه اصلی پاروان و تکنیک های رنگین  نقاشی از اهمیت ویژه ای برخوردار گردید.

 معرفی پاروان های ژاپنی موزه ملت:

در این موزه دو عدد پاراوان، احتمالا کار هنرمندان کشور ژاپن موجود است. در ساخت  هردوی آنها از مواد و مصالحی همچون چوب،کاغذ (دست ساز)، لولاهای کاغذی/پارچه ای و هنر گلدوزی استفاده شده و زمینه اصلی این پاراوان ها بااستفاده از پارچه ساتن ابریشم لاجوردی ایجاد گردیده. لازم به توضیح است که یکی از آن ها با تصاویری از گل های رز سفید، زرد، قرمز و تعدادی پروانه و دیگری با تعداد 9 عدد درنای سرقرمز (در حال پرواز) به طرز هنرمندانه ای با استفاده از هنرگلدوزی ابریشمی تزئین شده است. (درنای سرسرخ در فرهنگ و ادبیات ژاپن دارای جایگاه ویژه ای بوده و امروزه از این پرنده به عنوان پرنده ملی این سرزمین یاد می گردد.)