پژوهشگر: رقیه مغانی قهرمانلوئی(کارشناس ارشد کاخ موزه ملت)
عکس: جواد نجفعلی زاده
اثر: 3 عدد پاراوانچینی
محل نگهداری: مخزن اصلی کاخ موزه ملت
مشخصات اثر:
- 3 عدد پاراوان
- ابعاد و لَت: 132×87 سانتی متر 6 لَت، 264×197سانتی متر 6 لَت، 193×181 سانتی متر 4 لَت
- جنس: چوب و سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی، صدف
- معرق چینی ، نقاشی مطلا و مرصع
تاریخچه پرده های تاشوی چینی :
بررسی های بعمل آمده نشان می دهد که قدیمی ترین پرده تاشو ، در پوچِنگ Pucheng ( استان شاندونگ Shandong در شرق چین) و تصاویر پرده ها در معابد سلسه هان (200ق.م 200 بعد از میلاد)Han Dynasty ، حاکی از این هستند که تاریخ پرده ها به سلسه ژوشرقی ( 770 تا256 پیش از میلاد) Zhou Dynasty مربوط می شوند. این پرده تاشو اغلب دارای تصاویری برگرفته از اسطوره ها، طبیعت، صحنه هایی از زندگی قصر، دسیسه های چینی و داستان های عاشقانه در ادبیات چینی است.
در طول سلسه سونگ شمالی و جنوبی Song dynasty (1279-960 م) ، نقاشی منظره بر روی پرده های تاشو به اوج خود می رسد. و در اواخر سلسه مینگ Ming( 1644- 1368م) هنرنقاشی ، میناکاری و منبت کاری شده با تکنیکهای لاکی سیاه از روش "کوآن کای" Kuancai (رنگهای برش و کنده شده ) به همراه هنر مرصع کاری ( صدف، عاج یا سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی و ...) در تزئینات پرده های تاشو کروماندل Coromandel (نام بندری در جنوب شرقی هند ، در قرن 18 میلادی به علت تجارت پرده های تاشوی چینی از این بندر به کشور های اروپایی ، نام این بندر بر روی این پاراوان ها باقی ماند)نمایان می گردد.
معرفی پاروان های چینی موزه ملت:
در این موزه سه عدد پاراوان، احتمالا کار هنرمندان کشور چین موجود است. در ساخت هرسه تایی آنها از مواد و مصالحی همچون چوب، سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی، صدف، مرواید، و هنر "کوآن کای" استفاده شده و زمینه اصلی این پاراوان ها بااستفاده از چوب ایجاد گردیده. لازم به توضیح است که تزئینات: معرق لاکی زمینه سیاه/ معرق طلاکاری، در طرف دیگر مرصع کاری با استفاده از سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی (طرح های از زندگی روزمره)، گل و پرنده (دورنای کله سرخ، طوطی، قرقاول و ... چلچله) برروی زمینه سیاه با معرق چینی است. لازم به ذکر است مشخصه بارز این پاراوان های چینی استفاده از لولاهای فلزی جهت اتصال و خم لَت ها می باشد.
جایگاه پاراوان در فرهنگ چین :
اسم چینی پاراوان ها از دو بخش پینگ Ping به معنی پرده ، مانع ( پوشاننده) و فِنگ Feng به معنی نسیم ، باد تشکیل گردیده است . درابتدا پرده های تاشو بیشتر جنبه کاربردی داشتند. از آنها برای به وجود آوردن حس حریم خصوصی ، دیوار کاذب بین فضای اصلی خانه و درب ورودی، پنهان کردن وسایل غیر ضروری در خانه ها، تقسیم یک اتاق بزرگ به فضاهای کوچکتر ، استفاده می کردند. بعدها به دلیل اینکه بر روی پرده های تاشو، طراحی های هنری زیبایی، ایجاد گردید از آنها به عنوان اشیاء تزئینی در فضاهای داخلی خانه ها مورد استفاده قرا گرفت و اکنون نیز در طرح های داخلی سراسر دنیا مورد استفاده قرار دارد.
انواع سنگها تزئینی به کار رفته در پاراوان ها ی موجود در این موزه :
- استخوان / عاج
- آمیتیس
- چشم ببر
- سنگ پشم / جید ( طیف رنگی مختلف )
- سنگ خزه ( طیف رنگی مختلف )
- سنگ عقیق ( طیف رنگی مختلف )
- سنگ کوارتز ( طیف رنگی مختلف )
- سنگ لاجورد
- سنگ مرجان
- صدف
- فیروزه
- ......