گل لاله حافظی یا لاله شیرازی

نام فارسی: گل لاله حافظی یا لاله شیرازی

نام علمی:  Tulipa clusiana

نام انگلیسی:  Tulip pulchella

خانواده: Liliaceae  

         لالهٔ حافظی یا لالهٔ حافظ شیرازی نام یکی از گونه‌های سردهٔ لاله است. این گیاه در حدود ۲۵ سانتیمتر ارتفاع دارد و گل‌های آن سه رنگ و از خارج به رنگ سفید و قرمز و در قاعدهٔ سطح داخلی خود به رنگ ارغوانی تیره می‌باشند و بر روی یک ساقهٔ باریک و ظریف قرار دارند. بسیاری این گونه را یکی از زیباترین انواع لاله شناخته و بر این اساس آن را بیش از ۳۰۰ سال است که در باغ‌های اروپا پرورش می‌دهند. احتمالاً وطن اصلی آن از ایران و از منطقهٔ اطراف شیراز است. در دههٔ ۳۰۱۳ شمسی گیاهشناسی این گونه را در نزدیکی آرامگاه حافظ یافت و به تصور آنکه گونهٔ جدیدی را کشف نموده آن را به نام حافظ نامگذاری کرد. نمونه تصویر لاله حافظی بر روی تمر ایران نیز وجود دارد. اما به موجب مقررات نام گذاری لاتین گیاهان حق تقدم با نام قبلی آن است به همین سبب نام Tulipa clusiana همچنان در جهان حفظ گردیده‌است.

گل لاله گیاهی چندساله است. پیاز دار ، متشکل از حدود ۱۵۰ گونه پیاز دار با گل های زرق و برق دار، متعلق به خانواده سوسنیان. انواع گونه‌های لاله در جنوب اروپا ، شمال آفریقا و غرب آسیا (آناتولی و ایران) و شرق آسیا در چین بومی هستند. مرکز و نژاد اصلی تنوع وراثتی امروزه گونه‌های مختلف لاله به آسیای مرکزی برمیگردد.

پیاز لاله در زیر سطح خاک قرار دارد و تنها قسمتی از گیاه است که در شرایط نامساعد مانند تابستانهای گرم و زمستانهای خیلی سرد نیز به زندگی ادامه میدهد. قسمت کلی پیاز تقریبا از برگهای رشد نیافته ضخیم و کم رنگ بصورت لایه‌های مطبق به نام فلس تشکیل یافته که آب و غذا در این فلسها ذخیره میشود. سطح خارجی پیاز از چندین لایه به نام «پوشینه» برنگ قهوه‌ای تیره پوشیده شده است که در قسمت داخلی اغلب نمدی شکل است.

جوانه‌ای که در فصل پاییز درون پیاز این گیاه دیده میشود نمایانگر تمام اجزای گلی است که در فصل ظاهر میگردد. ساقه گیاه کامل لاله به یک و گاهی به چندین گل ختم میشود که در طول آن برگهایی نیز به صورت پراکنده قرار دارند.

منبع: مرکز مطالعات باغ موزه

پژوهشگر: معصومه رضوان فر