مجموعه سعدآباد و موزه پوشاک سلطنتی
میزبان نشست تخصصی "هنر پوشیدنی"
نشست تخصصی هنر پوشیدنی(wearable art ) به بهانه برگزاری نمایشگاه رد پای عشق ،جامه هایی با الهام از طبیعت و معماری آثار فریبا میرزایی (طراح برجسته پارچه و لباس) در موزه پوشاک سلطنتی برگزار شد.
طراحی لباس رشته ای هنری کاربردی است که در طول تاریخ خود همواره تحت تاثیر جریان های هنری قرار داشته و جدا از آنها محسوب نمی گردد . تقسیم بندی آن بر اساس میزان اهمیتی است که به فرد در ارتباط با لباس داده می شود . جنبه هنری آن ” هنر قابل پوشیدن ( wearable art ) ” یا ” هنر پوشیدنی (art wear ) ” نامیده می شود لباس هنری (art wear) و یا هنر پوشیدنی ( wearable art ) شاخه‌ای از طراحی لباس است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این عنوان به لباس‌هایی منحصر به فرد و اغلب دست‌ساز اشاره دارد که به عنوان هنر فاخر و غیر کاربردی شناخته می‌شوند. هنگامی که ساخت هر بخشی از لباس یا سایر اشیای پوشیدنی با ملاحظات زیبایی‌شناختی در ارتباط باشد ، این آثار به عنوان یک محصول ویژه مطرح می‌شوند.
در بسیاری از فرهنگ‌ها و تمدن‌های باستانی پوشش خاص به معنی ثروت، اصالت و رفاه بوده و همچنین برای حفاظت مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفت. نمونه این پوشش را می‌توان در مصر باستان و یا قبایل سرخپوست مشاهده کرد. استفاده از زیورآلات و پوششهای گوناگون برای بیان عقاید مذهبی خاص یا برای حفاظت از ناشناخته‌ها و یا اتصال با خدایان رواج داشته است. استفاده از هنر پوشیدنی در طول اعصار به یک روش غیرکلامی برای برقراری ارتباط یک فرد با جامعه تبدیل شد که به سادگی امکان بیان یک فردیت منحصر به فرد را به او می‌داد.
امروزه هنر پوشیدنی با فرم‌ها، رسانه‌ها و عبارات متفاوت در مفهوم و سبک دیده می‌شود . ایده‌های مدرن در طراحی لباس هنری از یک سطح فراتر رفته و به شکل‌های گوناگون ظهور می‌کند. این لباسها به عنوان یک اثر هنری ساخته می‌شوند و جنبه کاربردی ندارند. این نوع آثار ممکن است به فروش برسند اما اغلب اوقات فقط برای نمایش دادن تولید می‌شوند . بیشتر لباس‌های هنری با الیاف یا مواد ترکیبی ساخته می‌شوند. استفاده از مواد و تکنیک‌هایی مثل ابریشم، مخمل، چرم، فلز، پلاستیک، بامبو، کوک‌زدن ، رنگ‌کردن ، ریخته‌گری فلزات، ساییدن، نقاشی پارچه و ... از جمله امکانات متنوع در به وجود آوردن این نوع لباس است. مانند دیگر رشته‌های هنری، استعداد و مهارت‌های هنرمند در این رشته اهمیت زیادی دارد. یک هنرمند پیشرفته باید با اصولی مانند تئوری رنگ، شیمی ، خیاطی ، طراحی لباس و برنامه‌های کامپوتری مورد نیاز آشنا باشد.
این نشست با حضور اساتید دانشگاه هنر، مسئولین موزه ها ی مجموعه سعدآباد، هنرمندان عرصه طراحی پارچه و لباس و علاقمندان و دوستداران موزه پوشاک سلطنتی در روز دوشنبه سوم اسفند ماه برگزار گردید.
در این مراسم محمد حیدری مسئول روابط عمومی سعدآباد ضمن خیر مقدم به مدعوین در خصوص آثار فریبا میرزایی گفت:فریبا میرزایی با الهام گرفتن از طبیعت و معماری بی بدیل و نوستالژی سرزمین ایران کار خود را بی هیچ توقعی آغاز کرد و امروز آثار ملموس ایشان خوش میدرخشد و این هنر صنعت مورد استقبال مردم قرار گرفته است. هنری که زائیده ذهن خلاق، دانش آکادمی و روحیه پویای این هنرمند موفق کشورمان است.
فریبا میرزایی ساکن ونکوور کانادا ,هنرمند و طراح لباس و پارچه است .وی موفق به کسب جوایز متعدد هنری از جشنواره های طراحی لباس شده است .وی قبل از مهاجرت به کانادا در سال 1996 ,به مدت 8 سال استودیو طراحی خود را در تهران اداره می نمود .وی فارغ التحصیل رشته طراحی پارچه در سال 1999 ,مجسمه سازی و همچنین طراحی پارچه و لباس در سطح پیش رفته در سال 2001 از دانشگاه کپیلانو ونکوور است.
او از یک فرآیند ,که شامل طراحی ,رنگ پارچه ,الگوها و سبک می باشد ,برای ایجاد آثار منحصر به فرد خود استفاده می کند.او با وارد کردن این فرآیند در طراحی خود قادر به خلق آثاربا خصوصیات زیبایی شناسانه و غیر قابل پیشبینی می باشد که غیر ممکن است توسط دیگران تکثیر گردد.
این نمایشگاه که با مشارکت موزه پوشاک سلطنتی برگزار شد شامل 40 دست لباس از جمله نیم تنه ها ,مانتوها ,پیراهن می باشد که در طراحی این لباسها از طبیعت و معماری ایرانی با ظرافت و زیبایی تمام الهام
گرفته شده است .
وی ضمن تشکر از مسئول موزه پوشاک سلطنتی جهت تلاش برای برپایی این نمایشگاه گفت: امروز برای ما روز خوبی است که ماحصل زحمات هنرمندان ، توسط اساتید و دانشجویان پوشاک ایران مورد بررسی قرار می گیرد.
در ادامه گیسو فکوری نوشاد مسئول موزه پوشاک سلطنتی به بیان اهداف این موزه از برگزاری نمایشگاه و نشست مذکور پرداخت. وی با بیان اینکه هنر پوشیدنی هنر جدیدی در ایران و جهان است گفت: در حال حاضر مانند قرن هفدهم موزه تنها مکان حفاظت، نمایش و معرفی آثار نیست. موزه ها مرز اثر محوری و مخاطب محوری را گذرانده اند و از سال 2000، موزه ها تلاش می کنند همراه با نمایش آثار به ارائه مفاهیمی از طریق آثار شوند وموزه ها کارکردهای مختلفی در جامعه دارند که یکی از آنها کارکرد اجتماعی است. بازدید از موزه باید باعث تغییر در تفکر بازدید کننده و تغییرات اجتماعی باشد ،به صورتی که ما در جامعه آن را احساس کنیم .
فکوری به اهمیت پوشش افراد در جامعه و ارتباط آن با مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و مذهبی جوامع اشاره کرد و گفت: در جامعه ما ناهنجاری های پوششی دیده می شود و ما امیدواریم با فعالیتهایی جدید در موزه پوشاک سطح آگاهی مردم نسبت به پیشینه تاریخی و فرهنگی پوشش در ایران و وابستگی پوششها به هویت ملی ایرانیان را بالا برده وبه تغییر برسیم . از آنجا که هنر پوشیدنی یکی از شاخه های هنر مفهومی است برگزاری این قبیل نمایشگاه ها یکی از اهداف کارکردهای اجتماعی موزه را تامین خواهد کرد.
در ادامه خانم دکتر مینو کریم نیا استاد دانشگاه هنر به بررسی پیشینه هنر پوشیدنی در ایران و جهان از دوره پارینه سنگی تاکنون همراه با بررسی تفکیک شده البسه در دوران پارینه سنگی، نوسنگی، دوران ایلامی ها، مادها، هخامنشی، پارت ها و ساسانیان و بررسی نقوش و جنس آنان پرداخت.
خانم دکتر امینی نیز از اساتید دانشگاه هنر به بررسی پیشینه هنر پوشیدنی در ایران و جهان با معرفی اولین زن طراح ایرانی پرداخت و خاطر نشان کرد :با توجه به اینکه پیشینه هنر پوشیدنی در ایران خیلی طولانی می باشد و از اهمیت زیادی برخورداراست ، شاید هم زمان آن فرا رسیده است که حتی آموزش طراحی لباس و پارچه و مد از دانشگاه به مدارس منتقل شود و به عنوان علومی پایه در مدارس تدریس گردد.
این نشست با مصاحبه ای ضبط شده از خانم فریبا میرزایی هنرمند طراح پارچه و لباس که برای برگزاری نمایشگاه آثارش در کشور سوئد حضور دارد، ادامه پیدا کرد.که در این مصاحبه تاکییدی خاص به الهام از طبیعت در آثار وی شده بود که در همسانی انسان با طبیعت است که انسان به آرامش و زیبایی خواهد رسید و وقتی این دید زیبایی شناسانه در لباس تجلی می یابد ،گویی انسان به ثبات و آرامش و لذتی خاص دست پیدا می کند .
سپس دکتر فانی سالک به بررسی ارتباط فرم و محتوا در هنر پوشیدنی پرداخت. وی از کارکردهای لباس به عنوان پوشش(ایمنی)، زیبایی، نمایش و بیان علاقه شخصی نام برد و با بیان اینکه این هنر دغدغه های فردی هنرمند را نشان میدهد و اینکه ارائه آثار هنر پوشیدنی نیاز به ابزارهای متفاوتی از جمله پرفورمنس ،ویدئو ،عکس و ... دارد و چگونه در عصر حاضر کارکردهای جدیدی برای لباس تعیین می شود و در انتها به نمایش فیلم کوتاهی در این خصوص پرداخت.
و در نهایت خانم مقدم از اساتید دانشگاه هنر به جایگاه اجتماعی هنر پوشیدنی در ایران و ارتباط آن با هنجارهای پوششی جامعه ایران اشاره کرد.و به مدگرایی که اغلب در کشور ما از آن دوری می شود اشاره نمود و اظهار داشت که دوری از مد و تاثیر نپذیرفتن از مدل های پوششی مختلف اجتناب ناپذیر است ،ولی اختلاط هنر پوشیدنی با پوششهای مردم که مرزی بین آنها وجود دارد بایستی به مردم آموزش داده شود .هنر پوشیدنی صرفا به عنوان هنر مطرح است و هیچگاه به عنوان پوشش از آن استفاده نمی شود.
این نشست با جلسه پرسش و پاسخ از اساتید و نمایش آثار دانشجویان طراحی لباس دانشگاه هنر ادامه یافت و ضمن اهداء لوح تقدیر به اساتید مدعو با بازدید هدفمند از موزه پوشاک سلطنتی و نمایشگاه رد پای عشق خاتمه یافت.