عنوان کتاب «سرهنگ دکتر جهانگیرقائم مقامی»

🔹معرفی کتاب:
«مفدمه یی بر شناخت اسناد تاریخی »عنوان کتاب «سرهنگ دکتر جهانگیرقائم مقامی» است که در تهران در سال 1350 توسط انتشارات انجمن آثار ملی به چاپ رسیده است.

انجمن آثار ملی انجمنی است که به همت برخی از ایران شناسان در سال 1301 با هدف حفظ آثار کهن ایرانی و معرفی آنها به مردم در تهران تشکیل شد.
فعالیت این انجمن در سه دورۀ جداگانه انجام گرفته دورۀ اول 1301 ش آغاز و پس از برگزاری جشن هزارۀ فردوسی در سال 1313 به پایان می رسد.

دوره دوم از 1322 شروع می شود تا شهریور 1366 ادامه می یابد. از این تاریخ بنا به تصویب شورای عالی انقلاب به نام « انجمن آثار و مفاخرفرهنگی » به فعالیت خود ادامه می دهد .

برخی از اعضاء موسس انجمن در دورۀ اول شخصیت هایی چون محمد علی فروغی ، حسن مستوفی، حسن پیر نیا ، تیمور تاش ، کیخسرو شا هرخ، فیروز میرزا نصرت الدوله بوده اند، در دورۀ دوم شخصیت هایی همانند حسن اسفدیاری، حسین علاء ، علی اصغر حکمت ، حسین سمیعی، سید حسن تقی زاده ، قاسم غنی و محمد قزوینی با آن همکاری داشتند.
جهانگیر قائم مقامی (1297-1360) متخصص اسناد تاریخی و تاریخ دورۀ قاجار بین سال های 1345 تا 1349 مدیر نشریۀ بررسی های تاریخی بوده و از نوادگان میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی ( از ملتزمین عباس میرزا و صدر اعظم محمد شاه قاجار ) می باشد. وی فارغ التحصیل دانشکده افسری و دارای درجه دکترا ی تاریخ از داشگاه سوربون فرانسه است .

دکتر قائم مقامی تأ لیفات بسیاری در زمینه تاریخ و سند شناسی فارسی داشته است.
هدف نویسنده در این کتاب آن است که سرچشمه ی تحقیق و موقعیتهای خاص اسناد تاریخی را مشخص نماید و همچنین خواننده را در جریان چگونگی روش و مقررات پژوهشی کتاب قرار دهد.
این کتاب 498 صفحه است که از مجموعۀ مفصل این صفحات 72 صفحه به ضمائم اختصاص دارد و شامل شش فصل است.

در فصل یکم از انواع منابع و مأ خذ تحقیق شرحی مبسوط به میان آمده است.
در فصل دوم ، مخاطبین پس از خواندن تعریفی از آرشیو با ا نواع و اقسام آرشیو آشنا خواهیم شد.

قائم مقامی در فصل سوم انواع اسناد تاریخی را مورد بررسی قرار داده و آنها را تقسیم بندی می نماید.در فصل چهارم تحت عبارت «ترکیبات اسناد» از جمله «متن »و «اضافات » به شرح اجزای اصلی ، متن می پردازد. در اضافات به تمام خصوصیات و مندرجات که در اضافات آمده ، اشاره می نمایدو در فصل پنجم و ششم از آداب نگارش جهت تنظیم وصدور اسناد سخن گفته و همچنین انواع سند را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. یکی از مهمترین ضمائم کتاب مهرهای پادشاهان ایران از ایلخانان تا زمان حال و همچنین طغرا های امرای افغان است.
(طغری نوعی از خوشنویسی پیچیده است که بوسیله آن لقب ها و نام سلطان یا امیری را بر سر فرمان او می نوشتند .
مانند: السلطان الاعظم الاعدل جلال...........)

مهدیه منوچهری ،مسئول واحد کتابخانه و پژوهش