🔸«تلفن همراه با جعبه محافظ خاتم »
جنس جعبه : انواع چوب ، فلز و استخوان
اندازه :
طول : ۲۵ cm
عرض : ۱۴ cm
ارتفاع : ۳۰ cm
محل نمایش : تالار خاتم ، کاخ موزه سبز( اتاق کار پهلوی اول )
پژوهشگر : عاطفه هزاوه ( کارشناس ارشد کاخ موزه سبز )
عکس : لیلی رئوف ( آرشیو کاخ سبز )
🔹معرفی شی:
تلفن همراه ساخت کارخانه تلفن سازی البیس زوریخ به همراه جعبه محافظ خاتم با نقش تاج پهلوی که بر روی درب آن حک شده است.
نقش خاتم چلیپا در وسط و چهار سرمه دان مربع یا موج در اطراف آن است.
متاسفانه نشانی از نام هنرمند خاتم ساز و سال ساخت بر روی آن وجود ندارد.
🔸اولین تلفن همراه موجود در ایران متعلق به زمان ناصرالدین شاه قاجار بوده است. شکل و شمایل این تلفن همراه که در سال ۱۲۳۰ تولید شده است ، به تلفن های همراه امروزی شباهتی ندارد. این تلفن در سفرها همراه ناصرالدین شاه بوده و در زمان نیاز به کابل های کشیده شده بین راه وصل و با مخاطب مورد نظر تماس تلفنی بر قرار می شده است.
این تلفن دارای راهنمای فارسی بوده و ساخت کارخانه البیس شهر زوریخ در سوئیس بوده است که شباهت بسیاری به تلفن موجود در کاخ موزه سبز دارد ولی مطمئنا جعبه خاتم آن بعدا در زمان پهلوی اول ساخته شده و برای حمل راحت تر تلفن از آن استفاده شده است.
🔹هنر خاتم کاری :
هنر خاتم سازی یکی از مهمترین هنرهای صناعی دستی ایران است. سابقه هنر خاتم سازی در ایران به دوره سلجوقیان می رسد و آثاری از جمله درب شبستان مسجد جامع اصفهان از آن دوره به جا مانده است.
این هنر در دوره صفویه به اوج خود میرسد و در دوره قاجار رو به تحلیل میرود.در زمان پهلوی اول استادانی از شیراز و اصفهان در سالن خاتم کاخ مرمر تمامی در و دیوار آن را خاتم کار کرده انو ود در زمان پهلوی دوم نیز در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان این هنر ظریف به اوج زیبایی خود رسید و همچنان به رونق خود باقی است.
خاتم ترکیبی است از چند ضلعی های منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ های مختلف تشکیل میشود.
خاتم از هنرهای دستی دقیق و پرکاربرد است که تولیدو ساخت آن احتیاج به دقت و حوصله زیاد دارد.
طرح های گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بوده است. این اشکال هندسی را با قرار دادن مثلث های کوچک در کنار هم نقش بندی می کنند و آنها را از انواع چوب، فلز و استخوان می سازند. هرچه مثلث ها ریز تر و ظریف تر باشد خاتم مرغوب تر است. در یک طرح خاتم برای ساختن کوچکترین واحد هندسی حداقل سه مثلث و برای بزرگترین آن حداکثر چهاصد مثلث به کار میرود.
مواد اولیه به کار رفته در خاتم سازی شامل:
انواع چوب: توسکا – کبوده - راش – گردو – بقم – عناب – نارنج و بعضی چوب های رنگ شده.
استخوان: استخوان و عاج فیل – استخوان شتر و استخوان اسب
مفتولهای فلزی: برنج – آلومینیوم – نقره و طلا.