🔸نام شیء : کوسه کوچک خلیج فارس (small shark in Persian gulf)
محل نمایش : سالن دوم موزه برادران امیدوار
پژوهشگر : ناهید زندی
عکس : جواد نجف علیزاده
🔹معرفی شی
از جمله ویژگیهای سفر برادران امیدوار مطالعه و انجام تحقیقات بر روی گونه های جانوری بوده است اینان با توجه به گستردگی سفرشان هر کجا که نمونه هایی از جانوران منحصز بفرد را یافت می کردند به منظور حفظ کیفیت ظاهری حیوانات آن گونه ها را تاکسیدرمی نموده تا به منظور انجام مطالعات تحقیقاتی حفظ شوند ، در میان حیواناتی که به این گونه حفظ شدند می توان به کوسه کوچکی اشاره نمود، که در آبهای خلیج فارس زندگی می نماید این کوسه از گونه کوسه هایcorcodil shark می باشند و بسیار شبیه به کوسه سفید هستندکه بزرکترین آنان ground shark و کوچکترین آن Mackerelنامیده می شوند که اندازه آنان 50سانتی متر می باشد، ویزگیهای ظاهریشان به گونه ایی است که دارای 5 برش تنفسی در دو طرف سرهستند و پلک آنان دارای لایه محافظتی به نام tapetumاست که از چشم آنان مراقبت می نمایندونور را انعکاس می دهند ودر تاریکی براق هستند ، و دارای دو باله در پشت ستون فقرات خود می باشند یکی در وسط و دیگری در انتها قرار گرفته اند، دارای دهان بزرگی هستند که مملو از دندانهای تیز مثلثی شکل و به فرم قلاب هستند که در گوشت طعمه فرو می روند ، فرم چشمانشان شبیه چشم پرندگان است تا به راحتی در شب به شکار بپردازند، این گونه کوسه ها دارای کبد چرب می باشند و همین امر باعث می گردد شناگران سریع باشند و از خلیج ، رودخانه ها ، و دریاچه ها به طرف اقیانوسها حرکت نمایند این کوسه ها بیشتر در مناطق استوایی یافت می شوند، وتا عمق 590 متر سکونت دارند وبیشتر مهاجرتهای آنان به فرم دسته ایی و عمودی می باشند.به طور کلی بافت استخوانی آنان به فرم غضروف می باشد که در حلزون ، اره ماهی ، و ماهی چهار گوش نیز دیده می شود و این امر در کنار کبد چرب باعث می گردد تا کوسه ماهی به راحتی شنا کند د راین جا لازم به ذکر است که رسوبات کلسیم در بافت غضروفی- استخوانی آنان زیاد است و این امر موجب می گردد تا آرواره ها و استخوانهای قوی داشته باشند، در واقع آرواره های آنان خشک ، سنگین و جامد است و دارای لعاب محافظتی می باشند که روی دندانها را پوشانده اند، به طور کلی کوسه ها دارای ارگانهای دریافتی الکتریکی می باشندکه این نقاط بسیار ریز در اطراف بینی ، چشم ها و دهان آنها موجود هستند ودر واقع به آنها این اجازه را می دهند که تغییرات دما را براحتی در عمق آبهای خلیج و اقیا نوسها احساس نمایند، پوست آنها شبیه به کاغذ سنباده می باشد چراکه سطوح آنها چیزی شبیه دندانهای بسیار ریز هستند که در سطح فلس پهن شده اند و به عنوان دندان پوستی (غشایی) نامیده می شوند، و تراکم آنان به طرف دم افزایش می یابند و این امر به کاهش اصطکاک با محیط اطراف کمک می نماید و همین امر منجر می گردد تا راحت تر شنا نمایند، دانشمندان معتقد هستند که سن کوسه ها براساس حلقه های شکل گرفته دور ستون فقرات آنها محاسبه می گردد به این صورت که اگر ده حلقه باشد سن آن 10 ساله است مانند درختان الیته این شیوه محاسبه در گونه های مختلف کوسه فرق می نماید و میزان شکل گیری قوسها در ستون فقرات متفاوت است براساس یافته های صورت گرفته در استرالیا و ایالت متحده دانشمندان براین باور هستند که کوسه ها از حدود 455 میلیون سال پیش در اقیانوسها زندگی می کردند. کوسه هایی با پوشش نقطه ایی بزرگترین نوع کوسه هستند و طول آنان به 2/2 متر می رسند و کوسه های سبدی دومین گونه کوسهای بزرگ هستندکه 32feetطولشان می باشد و بیش از 5 تن وزن دارند و کو سه های بسیار کوچکی از این نوع وجود دارند که فقط 5 اینچ اندازه دارند. در پایان لازم به ذکر است که بیش از 400 نوع کوسه در جهان وجود دارند که بطور کلی به دو دسته Holocephaliو Elasmobranchii دسته بندی می گردند که گونه نوع دوم خود به هشت گروه تقسیم می گردد که هر کدام دارای ویژگیهای منحصربفرد خود می باشند و این گونه ها در ساختار بدنی خود دارای دستگاه فیلتر هستند که اکسیژن را از آب دریافت می دارند.