🔸چراغ تزئینی
▫️سازنده: استاد محمد صنیع خاتم
▫️جنس: خاتم
▫️محل ساخت: شیراز
▫️سال ساخت: فروردین ١٣١٧ش
▫️ارتفاع: ١ متر
🔹محل نمایش: تالار خاتم،کاخ موزه سبز
▫️پژوهشگر: عاطفه هزاوه (کارشناس ارشد کاخ سبز)
▫️عکس: لیلی رئوف (آرشیو موزه)
🏷معرفی:
این چراغ پایه دار تزئینی خاتم کاری شده، دارای شش دسته است که در انتهای آن ٦ عدد لامپ قرارمیگیرد.
قسمت وسط آن که طرحی خمره ای شکل دارد دربرگیرنده سیم کشی های لازم برای روشن کردن لامپ ها است که قابل مشاهده نمی باشد.
این اثر نفیس توسط استاد محمد صنیع خاتم شیرازی در فروردین ١٣١٧با زیبایی منحصربفردی ساخته شده است.
خاتم:
هنر خاتم سازی یکی از مهمترین هنرهای صناعی ایران است. سابقه این هنر در ایران به دوره سلجوقیان می رسد و آثاری از جمله درب شبستان مسجد جامع اصفهان از آن دوره به جای مانده است.این هنر در دوره صفویه به اوج خود میرسد و در دوره قاجار رو به تحلیل می رود. در زمان پهلوی اول استادانی از شیراز و اصفهان در سالن خاتم کاخ مرمر تمامی در و دیوار آن را خاتم کار کرده و در زمان پهلوی دوم نیز در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان این هنر ظریف به اوج زیبایی خود رسید و همچنان به رونق خود باقی است.
خاتم ترکیبی است از چندضلعی های منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ های مختلف تشکیل می شود. خاتم از هنرهای دستی دقیق و پرکاربرد است که تولید و ساخت آن احتیاج به دقت و حوصله زیاد دارد. طرح های گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بوده است. این اشکال هندسی را با قرار دادن مثلث های کوچک در کنار هم نقش بندی می کنند و آنها را از انواع چوب، فلز و استخوان می سازند. هرچه مثلث ها ریزتر و ظریف تر باشد خاتم مرغوب تر است. در یک طرح خاتم برای ساختن کوچکترین واحد هندسی حداقل سه مثلث و برای بزرگترین آن حداکثر چهارصد مثلث به کار می رود.
مواد اولیه به کار رفته در خاتم سازی:
انواع چوب : توسکا – کبود – راش – گردو – بقم – عناب – نارنج و بعضی چوب های رنگ شده
استخوان: استخوان و عاج فیل – استخوان شتر و استخوان اسب
مفتولهای فلزی: برنج ، نقره و طلا.