معرفی تابلوی یخچال مویدی کرمان
موزه آب
برای تهیه یخ در این یخچال ها ، در شب‌های سرد چله زمستان ، توسط آبرو ها آب نهر یا قنات به حوض یخ بند پهناور و کم عمقی که در کنار یخچال قرار داشت ، ریخته می‌شد.
و در همچنان این کار را تکرار می کردند و سرانجام پس از چند شب ، یخی ضخیم ، متراکم و چند لایه در یخ بند ها تشکیل می شد . سپس یخ ایجاد شده را شکسته و به درون پاچال می ریختند .
این کار در طول زمستان انجام می شد و هربار قطعات بزرگ یخ را که در « چال یخ » انبار شده بودند، روی هم خرد کرده و در میان تکه های یخ ، آب می پاشیدند تا به هم بچسبند و دیرتر ذوب شوند. در پایین پاچال نیز یک راه آب باریک بود که آب ناچیز حاصل از ذوب احتمالی یخ ها را به چاه سرازیر می کرد.
دریچه ها و روزنه هایی نیز در گنبد یخچال ایجاد کرده بودند تا تهویه هوای داخل گنبد بهتر صورت گیرد و از ذوب یخ ها در فصول گرم جلوگیری شود.
سرانجام « یخچال دار » در روز های گرم سال ، یخ ها را در محل درگاه جنوبی ، به مردم تحویل می داد. در یخچال میبد و موارد مشابه ، در حقیقت کار « یخ سازی » ، « یخ داری » و « تحویل یخ » در یک محل صورت می گرفته است.
مادام دیولافوا در مورد یخچال های تبریز می نویسد: "در موقع مراجعت به قونسولخانه از نزدیک یخچال عبور کردیم. این بنا ها مخصوص فراهم کردن یخ هستند یعنی در زمستان یخ را، در آنجا انبار کرده و در تا بستان به بازار می آورند و به ساکنین می فروشند. تهیه یخ بسیار سهل است وبا زحمت کمی به دست می آید. در زمستان ها گودال هایی که در پهلوی دیوار های بلند واقع شده پر از آب میکنند تا شب یخ ببندد و صبح کارگران یخ را شکسته و قطعات آن را در زیرزمینهای مسقفی می ریزند و برای تابستان ذخیره می کنند.
شایان ذکر است که یخچال مویدی که قبلاً در زمین های وقفی مویدی درخارج از شهر کرمان واقح بوده، در حال حاضر به لحاظ توسعه کرمان، در داخل شهر قرار گرفته. ، این یخچال که مرمت شده و پارکی در اطراف آن احداث شده است.