پرده خانه خدا ( کسوة الکعبه )

پرده خانه خدا ( کسوة الکعبه )

یکی از آثار برجسته موجود در مجموعه سعدآباد که در طبقه دوم موزه تاریخ معاصر به نمایش گذاشته شده است ، بخشی از پرده خانه خدا می باشد که در دوره پهلوی دوم در سال 1345 از طرف کشور عربستان به ایران ...

  • کد مطلب: 1148
  • تاریخ انتشار: پنج‌شنبه 29 مهر 1389 - 12:02

یکی از آثار برجسته موجود در مجموعه سعدآباد که در طبقه دوم موزه تاریخ معاصر به نمایش گذاشته شده است ، بخشی از پرده خانه خدا می باشد که در دوره پهلوی دوم در سال 1345 از طرف کشور عربستان به ایران هدیه شده است. این بخش از پرده خانه خدا ، قطعه ای از نوار دور خانه خدا به طول 2متر و70   سانتیمتر  و عرض 90 سانتیمتر میباشد . جنس آن از مخمل و دور تا دور آن با طرح گل و برگ نقره دوزی شده است و در وسط آن آیاتی از قرآن کریم با خط ثلث طلا دوز شده است .

 پوشاندن خانه خدا سابقه ای طولانی دارد . اولین بار حضرت اسماعیل (ع) اقدام به پوشاندن کعبه نمود . در آن زمان معماری بناها و خانه ها به صورتی بود که با باز شدن در ، خانه و ساکنین آن در معرض دید رهگذران قرار می گرفتند ،از این رو حضرت اسماعیل (ع) تصمیم می گیرد با پشم گوسفند پرده و پوششی برای خانه کعبه تهیه کند و بخشی از آن را نیز با حصیر می پوشاند.در زمان حج، حجاج با دیدن پوشش بر روی خانه کعبه شگفت زده شده و تصمیم می گیرند حصیر را از روی آن بردارند و پوشش و پرده ای یک دست برای آن  تهیه کنند و هر سال یک طایفه این وظیفه را بر عهده گیرد.

در دوره قصی بن کلاب از نیاکان پیامبر(ص) قبیله قریش مسئولیت تهیه پوشش خانه را بر عهده گرفت و امر پرده داری و کلید داری خانه خدا بر عهده این طایفه بود . حضرت محمد(ص) برای اولین بار بعد از فتح مکه پوششی از پارچه یمانی تهیه نمود.پس از ایشان نیز ، خلیفه ها و حضرت علی (ع)  کارش را ادامه دادند و گاه جامه ای از پارچه های یمنی و گاه از پارچه های سفید مصری بر خانه کعبه پوشاندند. خلیفه ها و پادشاهان مسلمان، در دوره های مختلف، این کار را وظیفه و افتخاری بزرگ تلقی می کردند.

  در حال حاضر پرده خانه خدا با همکاری کشور های مسلمان و در کارخانه های داخل و خارج عربستان تهیه می شود ، کار تزیین آن را هنرمندان شهر مکه بر عهده دارند و  پارچه حریر آن را هر سال یکی از کشورهای مسلمان هدیه می کند.بافت این پرده 8 ماه به طول می انجامد . 300 بافنده ماهر و کارآمد و اکثراً به صورت داوطلبانه به این کار مشغول می باشند.

پرده خانه خدا از 5 قطعه تشکیل شده است که هر قسمت یک طرف کعبه را می پوشاند و قسمت پنجم آن هم درب خانه کعبه را در بر می گیرد.وزن این پرده به حدود 2 تن میرسد و در هنگام تعویض آن از بالابر و  جرثقیل  استفاده می شود.

جنس پرده از حریر طبیعی و خالص و مشکی می باشد اینکه چرا از رنگ مشکی استفاده می شود تا کنون اشاره ای به آن نشده است. ارتفاع این پرده 14 متر و طول آن 47 متر می باشد و نواری که دور آن را در بر گرفته است از جنس مخمل و به عرض 95 سانتی متر و طول 45 مترو به 16 قسمت مربع شکل تقسیم شده که با طرح های اسلامی و آیات قرآن مزین گردیده و در فواصل معین عبارات " یا حی و یا قیوم " " یا رحمن و یا رحیم " و " الحمد الله رب العالمین "با رنگ طلایی و به صورت زربافت بر روی آن  نوشته شده است.

پوشش درب کعبه نیز از حریری به ارتفاع 5/6 متر و طول 5/3  متر که بر روی آن نیز آیات قرآنی و تزیینات اسلامی به صورت زربافت کار شده است.

هر ساله در روز عرفه پرده قدیمی برداشته می شود و پرده جدید بر روی خانه خدا کشیده می شود و پرده قبلی را به روسا و سران کشور ها ی اسلامی هدیه می کنند.