نام شی: قاب پروانه

محل نمایش:گالری دوم، موزه برادران امیدوار

پژوهشگر: ملیکا فتح الهی

عکس: جواد نجفعلی زاده

برادران امیدوار  به مدت سه سال در قاره ی آفریقا به مطالعه و پژوهش پرداختند و علاوه بر مطالعه بر روی قبیله ها و آداب و رسوم خاص موجود در این قاره، بر روی حیوانات و حشرات نیز پژوهش های فراوانی داشتند. یکی از مجموعه های خاصی که یادگار سفر برادران امیدوار به آفریقا می باشد، قابی است که در آن تعداد زیادی از انواع مختلف پروانه در آن جمع آوری شده است.

پروانه‌ها، بی‌مهرگانی از شاخه بندپایان، رده حشرات و از راسته «پولک‌بانان» (Lepidoptera) یا لپیدوپترا هستند که این نام از ریشه یونانی به معنی «بال‌های پوسته پوسته» گرفته شده است زیرا بال آن‌ها شامل هزاران فلس کوچک است که در ردیف‌هایی منظم قرار گرفته‌اند. این فلس‌ها در طرح‌های رنگارنگ و منحصر به فردی شکل گرفته‌اند که در هر گونه مخصوص و منحصر به فرد است و به این حشرات زیبایی فوق‌العاده‌ای می‌بخشند.

پروانه‌ها موجودات پیچیده‌ای هستند و فعالیت‌هایی مانند‌ غذا خوردن، خواب زمستانی، به آب زدن، فرو رفتن در گودال‌ها و مهاجرت از جمله ویژگی‌های زندگی روزمره آن‌ها محسوب می‌شوند. قدیمی‌ترین فسیل پروانه مربوط به دوران پالئوسن، یعنی حدود 56 میلیون سال پیش است. بیش از 160000 گونه پروانه در مناطق مختلف کره زمین از سرزمین های شمالی گرفته تا جنگلهای استوایی و مناطق خشک بیابانی، شناخته شده است.

در کتاب سفرنامه برادران امیدوار در خصوص شکار پروانه به شرح زیر آمده است:

"باری در راه "نایروبی" گاه و بی گاه به آب های راکدی برخورد می کردیم که پروانه های بسیار زیبا و بزرگ روی گل های اطراف آن جست و خیز می کردند که برخی از آن ها از انواع کمیاب و ناشناس پروانه ها بودند که در هیچ نقطه ای از جهان نظیر آن را ندیده بودیم و ما پیوسته در صدد گردآوری کلکسیون حشرات بودیم، ساعات متوالی را به تماشا و معاشقه با این پروانه ها صرف می کردیم. می دانیم وسیله ی شکار پروانه تور مخصوصی است که دسته ی چوبی بلندی دارد که ما از آن استفاده می کردیم. بومیان آفریقای غربی در فصلی که تخم پروانه تبدیل به کرم می شود در علفزار ها و جنگل ها آن کرم ها را جمع آوری می کنند تا به جای مواد غذایی از آن استفاده کنند. به همین دلیل در بسیاری نقاط وقتی که می دیدند ما مشغول شکار پروانه هستیم عصبانی می شدند و از کار ما جلوگیری می کردند زیرا می گفتند اولا نسل کرم ها را که برای ما خوراک است از میان می برید و ثانیا فکر می کردند که ما آن پروانه ها را برای استفاده خوراکی می خواهیم و بدین منظور شکارشان می کنیم. و یک بار هم عده ای سیاحان یک قدح گلی را که محتوای آن کرم های سرخ شده بود به عنوان مواد غذایی به ما تعارف کردند و گفتند شما هم مثل ما کرم های پروانه ها را بخورید نه خود پروانه ها را...!! اگرچه موقعی که چند نفر آن ها فهمیدند که ما پروانه ها را برای گردآوری مجموعه و فروش آن ها شکار می کنیم زیر پیراهن خود را بیرون آوردند و به جای تور پروانه گیری به جان پروانه ها افتادند!"