🔹نام شی : ابزارهای سنگی آفریقا ( stone tools of Africa)
محل نمایش : سالن سوم موزه برادران امیدوار
پژوهشگر : ناهید زندی
عکس : جواد نجف علیزاده

🔸معرفی شیء
در میان قاره هایی که برادران امیدوار موفق به سفر و اکتشاف در آن شدند همواره قاره آفریقا دارای جایگاه ویژه ایی برای آنان بوده است، چراکه مردمان این قاره با ویزه گیهای و روش های زندگی خود بر جذابیت های آن افزوده اند و میتوان به این نکته اشاره نمود که با توجه به خاستگاه بشر اولیه بسیاری از شیوه های زندگی آنان هنوز دارای ویزگیهای ناشناخته ایی است که جای مطالعه و تحقیق دارد در واقع بشر اولیه که در دوران سنگ paleolithicزندگی می کرده است از سنگ به عنوان منبع اصلی ساخت وسایل زندگی خود استفاده می نموده این دوران به سه قسمت پارینه سنگی قدیم که شامل قدیم ترین دوره ایی است که در آن ابزارهای سنگی یافت گردیده اند در واقع صنعت یا فرهنگ الدوایی مبتنی بر تراشه و ابزارهای ساطوری است تراشه ها و ساطورها از کوفتن چکشی سخت بر قلوه سنگی کوچک حاصل می آید در واقع این صنعت کهن ترین صنعت شناخته شده ساختن ابزارهای سنگی است که آغاز ان حدود 6/2 میلیون سال پیش در شرق آفریقا و آسیا بر جای مانده است و این دوره با آغاز دوره آشولی یعنی 6/1 میلیون سال پیش پایان یافت و تنها منحصر به آفریقا بود. و منحصرا" برگرفته از تنگه الدوای در شمال تانزانیا است و در واقع ظهور صنعت الدوایی همزمان با پدیدار شدن گونه انسان ابزار ساز بوده است، در این قسمت لازم به ذکر است که ما با دو وازه کاربردی روبرو هستیم یکی Artifactکه اشیاء یا بقایای ابزارهای سنگی هستند که حاصل تغییرات داده شده توسط انسان اولیه می باشند تا جنبه کاربردی یابند و دیگر Geofactکه در برگیرنده سنگهایی هستند که باتوجه به فرم وشکل ظاهریشان مورد استفاده قرار می گرفتند مانند قلوه سنگهای رود خانه ایی یا chopping tools که حالت کوبنده دارند ودر واقع حاصل و دستاورد طبیعت هستندودر شکار حیوانات با جثه کوچک استفاده می شدند و همچنین می توان به تبرهای دستی یا Hand axes اشاره نمود که مربوط به این دوران بوده اند، در مجموعه ایی که برادران امیدوار موفق به جمع آوری شدند می توان به ابزارهایی از جنس سنگ چخماق ریز دانه و متراکم ، سیلیکریت silcrete، و همچنین سیلیس و نوعی عقیق اشاره نمود که هر کدام براساس جنبه کاربردیشان از یکدیگر متفاوت می شوند و همجنین قلاب سنگی که جهت پرتاب و شکار حیوانات استفاده می شده و مربوط به دوره پارینه سنگی میانه یا موسترین Moustrian می باشد و همزمان با ظهور انسان نئاندرتال می باشد که در اروپا و آفریقا ساکن بوده اند از دیگر ابزارها می توان به سرتیرهای پرتابی Arrow headsیا projectile points اشاره نمود در واقع اینگونه ابزارها سرتیرهای سنگی و استخوانی هستند که به دسته ایی متصل می شوند و به عنوان ابزار شکار یا سلاح مورد استفاده قرار می گرفتند. از دیگر ابزارها میتوان به تیغه ها Blades اشاره نمود که سنگهای لب پریده ایی هستند که معمولا" طول آنها دو برابر عرض شان می باشد ، لبه های آنان در دو طرف تیز و برنده هستند و مربوط به دوره پارینه سنگی جدید می باشند که تحت عنوان زارزیان نام برده می شوند چراکه اولین بار توسط خانوم گارود در منطقه زارزی در کردستان عراق یافت شدند و بعد ان نام این منطقه بر روی اینونگونه ابزار اطلاق گردید. از دیگر ابزار میتوان به مته ها و سوراخ کنند ها اشاره نمود که از استخوان و یا سنگ سیلیس ساخته می شدند. گفتنی است که این ابزارها مربوط به قبیله بانتو که در منطقه وسیعی از آفریقای مرکزی در حاشیه دریاچه تا آفریقای جنوبی پراکنده شده اند و مردمانی هستند که به زبان بانتو سخن می گویند و این مردمان به دلیل اینکه شکارچیان خوبی می باشند شناخته شده هستند ودر باورهای شان به این امر معتقد هستند که ابزارها و وسایل شخصی فرد را همراه متوفی دفن می نمودند تا در حیات بعدی از آنها استفاده نمایند و در واقع این ابزارهای شکار نیز به همراه شخص متوفی دفن می گردیده اند.