نماد و نقش آهو در نگارگری
🔹برگرفته از مقاله نقاشی ایرانی ،
نقاشی دیواری نوشته آقای امیر رضا فقیهی
گردآورنده: فریبا امیدی نیا ( کارشناس موزه استاد فرشچیان )
🔹مینیاتور هنر ظریفیست که در آن از عوامل و نشانه های بسیاری چه در طبیعت ، محیط زیست و چه انسانی استفاده میشود که با ظرافت و دقت هر چه تمامتر در نگارگری توسط مینیاتوریست ترسیم می شود.
🔸حیوانات زیادی در نگارگری کشیده میشود که یکی از این حیوانات خاص آهو ست.نه تنها زیبایی و تناسب آناتومی این حیوان بلکه وصف و خصال (خصلت نیک و پاک) آن باعث شده تا بسیاری از هنرمندان و اساتید هنر، آهو را که زیباترین مظهر طبیعت تشبیه کرده اند را در نقاشی مینیاتوربسیار استفاده کنند.
🔹بدن آهو از نظر طراحی مانند حیوانات دیگر از دو دایره استفاده می شود ، اما تفاوت طراحی آهو با حیوانات دیگر در این است که پای آهو در حالت ایستاده همانند اسب کشیده نیست .
🔸دویدن آهو بیشتر به جهیدن شبیه است که دستان و پاهایش به عقب جمع میشود و حالت جهش دارد.شکم و سینه آهو در حال دویدن تغییر چندانی ندارد در حالی که حیواناتی چون شیر ، روباه و سگ هنگام دویدن قفسه سینه شان بزرگتر میشود و در فاصله بین لگن و شکم فرو رفتگی بیشتری بوجود می آید و دو شاخ آهو که زیبایی نقاشی را دو چندان می کند.
آهو از نظر ظاهر هم انواع گوناگونی دارد اما چون طراحی آهو در حالت کلی به یک شکل است انواع آن مورد استفاده قرار نمی گیرد.برای طراحی سر آهو از قاعده جداگانه استفاده می شود.
برای سر آهو ابتدا خطوط دور ( محیط) را رسم می کنند و بعد خطوط داخلی و پیشانی که برجسته است و بعد برجستگی پوزه رسم می شود.
یکی دیگر از شاخصه های آهو این است که لب و فک آن برجسته نیست.
آهو در نقاشی ایرانی و مینیاتور نماد برکت، مجنون، مظلومیت، بی گناهی و عشق معنوی است .و به روایتی تمثیل انسانی است که از عشق مجازی به عشق حقیقی و خدایی رسیده است.و نیز نماد دینداری، رهبری ، پیروزی، تفریخ ومردانگی معنی میدهد
در گنج یابی آهو از نظرات مختلفی برخوردارست ، اگر در نقوش و حکاکی ها آهو شاخ داشته باشد ممکن است نمایانگر دفینه یک راهزن باشد و یابه غار زیرزمینی و لابیرنتها( دهلیز ها) اشاره میکند واین به این دلیل بوده است که مستقیم جای پول را نشان ندهند.
در افسانه قدیم یونان آهو ( الهه ماه و شکار) می باشد.
در آثار استاد فرشچیان نیز به کررات از این حیوان زیبا استفاده شده است که دارای سه وجه علمی آموزشی، دینی مذهبی و هنری و زیبایی شناختی میباشد.