"تجین"  ، "تاجین "  یا "تگین"  ظرف و غذای معروف کشور مراکش

نام اثر : دیگ های معروف تاجین در موزه آشپزخانه سلطنتی سعدآباد

نام جنس : ورقهای برنج و مس با روکش نقره

محل ساخت : شهر فاس

کشور سازنده : مراکش      

قطر دهانه قابلمه :     37/5  سانتیمتر

ارتفاع قابلمه بدون درب : 5 /21سانتیمتر

ارتفاع قابلمه با درب :     58 سانتیمتر

ارتفاع درب مخروطی :  41/5سانتیمتر

گردآورنده : مریم کهزادی

جایگاه فلزکاری در سرزمین مراکش

فرهنگ صنایع دستی مراکش سنتهای بومی بربر را با تأثیرات عربی، یهودی، اندلس و دیگر تأثیرات اروپایی (به ویژه فرانسه) تلفیق نموده و از مصالحی چون سنگ و چوب و چرم و پشم و ابریشم و فلز بهمراه مواد معدنی در دسترس و خاک رس آثار بی بدیلی را خلق کرده است. مراکش به دلیل داشتن صنایع دستی غنی و تکنیک های صنعتگری بسیار خود در جهان معروف است.

در واقع تکنیک از طریق صاحبان اصناف متخصص به جوانترها منتقل می شود. این مهم بعنوان هسته اصلی صنایع مستظرفه مغرب بشمار می رود. همچنین وجود آرایه هایی چون خوشنویسی عرب بهمراه نقوش اسلیمی و ختایی و هندسی انتزاعی شده و طرح های استلیزه شده حیوانات و پرندگان تکمیل کننده هنر مغربی می باشد. یکی از این رشته های هنری زیبا تولید ظروف فلزی "دماسن" می باشد.

 این اشیاء در محلی با نام فرانسوی ""damasquinerie در مراکش عرضه می گردد. اهمیت فلزکاری در معماری و مبلمان مراکشی بیشتر دیده می شود. درهای مملو از  گل میخ بهمراه لولاهای آهنی و کوبه هایی از جنس آهن و برنز، زیبایی چشمگیری دارند. کوره های آهنگری، فرفورژه پنجره ها و نرده ها را به نحو احسن تولید می کنند. کارگاه های موجود در بازارهای شهر فاس و چند شهر دیگر خانه ها را با اجناس زیادی از جنس مس و برنج  تزیین نموده و در آرایه بندی دکوراسیون سنتی مراکش،  دستی بر آتش دارند.

تاریخ پیدایش تاجین

شکل گیری و ساخت "تگین "یا "تاجین" به زمان هارون الرشید، پنجمین خلیفه عباسی برمی گردد. اولین نوشته ها در مورد مفهوم پخت و پز در یک تاجین در مجموعه معروف هزارو یک شب آمده است که خود یک مجموعه داستان عربی زبان قرن نهم هجری می باشد.

تاجین چیست

"تگین" که گاه "تاجین" هجی می گردد، در واقع سفالی از جنس گل رس می باشد که آشپزهای عشایر آفریقای شمالی از آن برای جوشاندن خورش ها و دم پخت های خوش طعم و آرام پز از آن استفاده می کنند. همچنین می توان از آن برای تهیه غذاهای گوشتی لطیف و معجون های گیاهی معطر استفاده نمود.

در ابتدایی ترین حالت، تاگین، قابلمه مراکشی برای پخت و پز است که بطور سنتی مردم بومی از آن به عنوان اجاق قابل حمل سود می جستند. کلمه تگین هم به ظرفی که در آن غذا طبخ می شود اشاره دارد و هم غذایی که در آن پخته می گردد گفته میشود.

تاجین، یک قابلمه طبخ سنتی مراکشی است که قرنها برای تهیه خورشتهای گوشت و سبزیجات به صورت آهسته مورد استفاده قرار میگرفته است. شکل مخروطی متمایز درب آن و محبوبیت غذای تگین که بهمین نام شناخته می شود؛ آنرا به نمادی آشنا از غذاهای مراکشی و منظره ای معمول در آشپزخانه های سراسر جهان تبدیل نموده است.

دیدن این ظروف سنتی مراکشی در نگاه اول آشپزی شمال آفریقا را تداعی می کند هرچند که دلیلی وجود ندارد محدودیتی برای خود قائل شوید چراکه تگین برای غذاهای آرام پخته شده از جمله طبخ خورشت و سوپ تا گوشت و ماهی برشته  بسیار ایده آل می باشد آگرچه از این قابلمه ها برای پخت نان هم استفاده می گردد.

جهت مطالعه مقاله مذکور به فایل pdf  زیر مراجعه نمایید.