سینی نقره با تزئینات مینا کاری شده

اهدایی از مازندران (آبان ماه 1346)به مناسبت جشن تاجگذاری پهلوی دوم

پژوهشگر: سپیده واحدی

سینی نقره ی میناکاری موجود در موزه ی ظروف سلطنتی، اهدایی ازاستان مازندران به مناسبت جشن تاجگذاری پهلوی دوم در آبان 1346، می باشد.

مینا کاری هنر درخشان آتش و خاک ، با رنگهای پخته و درخشان که سابقه اش به 1500 سال پیش از میلاد میرسد.

این هنر از جمله هنرهای دستی ایرانیان در گذشته های دور میباشد، که نوعی تزئین و کنده کاری روی فلزاتی چون ( مس، نقره،طلا و آهن ) که این زیر ساخت فلزی در مرحله آماده سازی سه بار به وسیله لعاب کائولین پوشیده شده و در کوره پخته می شود تا لعاب کاملا سفید و یکنواختی به دست آید،سپس بر روی این زمینه بوم شده شروع به نقاشی با رنگهای قلمکار، گیاهی یا معدنی می کنند.

علینقی وزیری در کتاب تاریخ عمومی هنرهای مصور چنین می نویسد که، قدیمی ترین نمونه های مینا کاری موجود مؤید این ادعاست که این هنر برای اولین بار در ایران پیدا شده و به سایر کشورها (اروپای غربی ) راه یافته است، که در دوران مغول سبک جدیدی در فلزسازی و مینا کاری ایران بوجود آمد.

اشکال و تصاویری که لباس اعضای دربار ایران را داشتند، جای اشکال و تصاویر عربی دوره قبل را گرفتند ، همچنین این هنر به ویژه در عصر تیموری به منتهی درجه شرقی خود رسید واما در زمان صفویه زمینه هنر مینا کاری و فلز کاری تغییر یافت.

 ظروف نقره در این دوره به نقوش میناتور، از قبیل مجالس بزم در دربار و یا مجالس شکار، یا اسب سواری مزین گشت. در دوره معاصر نیز بعد از دوره قاجار برای مدتی این هنربا کم فروغی همراه بود که با تلاش استادانی چون شکرالله صنیع زاده و علیرضا پروازی، روحی تازه یافت.

 همچنین آثارباستانی بدست آمده مبین این نکته است که هنر مینا کاری در اروپای شرقی پیشینه طولانی تری دارد .