استاد حسین بهزاد مینیاتور، نگارگر نوگرا

تاریخ نقاشی ایران از دوران پیش از تاریخ آغاز و در چرخه های تاریخی با توجه به موقعیت و شرایط اجتماعی با حضور هنرمندان و مکاتب مختلف نقاشی ، نامگذاری شده و فراز و فرودهای زیادی را پشت سر نهاده است. از دیرباز موضوع این هنر در ایران، طرح زندگی پادشاهان و اطرافیانشان، جنگ ها، مصور سازی متون ادبی و علمی، مباحث مذهبی و موضوعاتی از این دست بوده و نقاشان نیز در پیرامون مرکز قدرت و درخدمت پادشاهان و درباریان بودنده اند . از دوره قاجار ، مقارن با جنبش مشروطیت ،اولین مکتب نقاشی بر اساس سنت های هنر مردمی و دینی تحت عنوان مکتب " نقاشی قهوه خانه ای" شکل گرفت و نقاشان غیر درباری با نگاه خود، به موضوعات مذهبی و اساطیری پرداختند ، بدین سان فضایی نو پا به عرصه وجود نهاد. ولی هنر نگارگری که سالیان سال دچار سکون و یکنواختی شده بود نیاز به تغییر و نوزایی داشت. تا اینکه استاد حسین بهزاد مینیاتور در میان نگارگران اواخر عصر قاجار و پس از آن دوران پهلوی، با ابتکارات و خلق آثاری متفاوت، روحی نو به کالبد این شیوه هنری بخشید و با این کار جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داد. او با خلق آثار سه بعدی و ایجاد پرسپکتیو بصری در اثر، بکارگیری موضوعات واقعگرایانه و برگرفته از فرهنگ عامه، درک عمیق خط و استفاده ویژه از طراحی و حتی در مواردی ارجحیت طرح به رنگ ، ابداع تکنیک قلمگیری سفید بر زمینه تیره و برخی ویژگی های دیگر ، آثار جدید و بدیعی را خلق نمود و نام خود را به عنوان یکی از نگارگران تاثیرگذار بر نقاشان و هنر زمانه خود ثبت نمود.

21 مهر 1398خورشیدی، پنجاه و یکمین سالگرد درگذشت استاد حسین بهزاد مینیاتور است و جا دارد تا یاد این هنرمند شاخص را گرامی بداریم. هنرمند توانایی که هنرشناسان در خصوص قدرت قلم و توانایی های وی در نقاشی ایرانی این نکته را تایید کرده و وی را از برجسته ترین پیشگامان نگارگری معاصر ایران می دانند.

در تاریخ 14/7/98 طی دعوتی از استاد حسین محجوبی (زاده ۱۳۰۹، لاهیجان) نقاش صاحب نام معاصر ایران و از چهره‌های بین‌المللی هنر نقاشی که کارهایش رنگ و بویی از ظرافت نگارگری ایرانی نیزدارد، نظر ایشان را در خصوص استاد حسین بهزاد جویا شدیم . ایشان چنین گفتند: «این بزرگوار می گفت که دوران مینیاتور با آن شکل و شمایل به سر آمده و باید کاری دیگر کرد و افکاری نو در این هنر پدید آورد. به همین دلیل در آثارش تاکید بر رنگ را کم کرد و مسائل اجتماعی در کارهایش مطرح شد. او فقر و گرفتاری های مردم و مشکلات اجتماعی را در نگارگری به تصویر کشید. کارهای بهزاد شاخص بود. عده ای از او پیروی کردند ولی هیچکدام به پای او نرسیدند.»

اندیشه های و تاثیرات این نقاش چیره دست بر نگارگری ایران غیر قابل انکار است . او با نوآوری ها و شکستن مرزهای سنت، نوعی پویایی در هنر نگارگری ایجاد کرد که امروزه نیز این تاثیر همچنان پابرجاست. چنانکه ادامه این تفکر و راه را در درخشش شاگردان ایشان در عرصه های جهانی مشاهده می کنیم.

بطور مثال، استاد عباس معیری (زاده١٣١٧،رشت)یکی از شاگردان استاد حسین بهزاد است که سالها در فرانسه زندگی کرده و در گسترش فکر و فرهنگ و نقاشی ایرانی کوشا بوده است .استادی شاخص و مطرح در جامعه خارج از کشور که درگذر از چهار دهه گذشته، بیش از صدها فرانسوی و ایرانی در پاریس، شاگرد او بوده اند.  همه آموزه های مینیاتور ایرانی و شور و شیدایی ادبیات و شعر فارسی و تاثیر پیدا و ناپیدای کوبیسم، آثار استاد معیری را یگانه و منحصربه فرد کرده است.

در سال گذشته موزه بهزاد مراسمی به مناسبت یادیود پنجاهمین سال درگذشت استادحسین بهزاد برگزار نمود و نمایشگاهی از آثار چهار تن از شاگردان ایشان برپا گردید که بخشی از فضای موزه به نمایش آثار استاد عباس معیری اختصاص داشت . در حال حاضر نیز نمایشگاهی از آثار ایشان درمنطقه Livry-Gargan شهر پاریس از 10 تا 28 مهر در جریان است و شهردار آن شهر ، بواسطه حضور و تلاش ارزشمند ایشان در عرصه فرهنگ و هنر و نیز برپایی این نمایشگاه ، مدال و دیپلم افتخار شهر را به استاد عباس معیری اهدا نموده است.

این خبر یادآور خاطراتی از استاد حسین بهزاد مینیاتور است که به واسطه آفرینشهای هنری خود در کشورهای مختلف دنیا ، جوایز ارزشمندی را کسب نمود مانند: مدال و دیپلم افتخار المیاد هلسینکی در سال 1953 میلادی، مدال و حکم برنده اول در مسابقات بین المللی کارت کریسمس در سال 1958 میلادی و......

لازم به ذکر است ، موزه استاد بهزاد تنها مرکز ویژه و منحصر بفرد نمایش تعداد زیادی از آثار و اسناد استاد حسین بهزاد است که 1373 خورشیدی به واسطه اهدای حدود سیصد اثر از آثار استاد بهزاد توسط پسرشان "مرحوم پرویز بهزاد" به سازمان میراث فرهنگی ، افتتاح شد و این موزه حضور علاقمندان را جهت آشنایی و شناخت بیشتر با این هنرمند بزرگ گرامی می دارد. موزه استاد بهزاد در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد  واقع شده وهمه روزه بجز ایام سوگواری پذیرای بازدیدکندگان محترم می باشد.