مشخصات
- طول کامل ساز: 142سانتی متر
محل نمایش: موزه برادران امیدوار ، سالن سوم موزه
پژوهشگر: کبری پارسا سادات
عکس: جواد نجفعلی زاده
معرفی شی
موت/Mvet یکی از سازهای زهی از نوع زیتر/Zither در کشورهای افریقایی نظیر: گابن/ Gabon، کامرون/ Cameroon، سائوتومه/ São Tomé، گینه استواییEquatorial Guinea/، جمهوری کُنگو/ Republique du Congo و ... می باشد.
چوب توخالی نخل رافیاRaffia palm/ یا بامبو (به طول 1تا 2 متر) مهم ترین بخش بدنه این ساز را تشکیل می دهد. در بخش میانی این وسیله موسیقیایی کلاهکی به شکل نیم کره (غالبا از جنس کدویی قلیانی افریقایی/ Calabashesو به تعداد 1 تا 13 عدد) با پنج رشته سیم از جنس چرم در اندازه های متغیر در امتداد چوب که میان دو نقطه ثابت شده اند، دیده می شود. نوازنده در هنگام استفاده از آن، این ساز را به شکل افقی روی قفسه سینه قرارداده و با استفاده از مضراب یا انگشت تارها را به صدا در می آورد. ساز موت می تواند درحالت های تکنوازی و گروهی نواخته شود.
معمولا جهت هرچه دلنشین تر شدن مراحل اجرای موسیقی توسط این ساز آن را با خواندن شعر و آواز (با موضوعات مذهبی، حماسی، تاریخی، اسطوره، آیینی، فلسفی و ...) و پایکوبی همراه می نمایند.
در اواخر قرن بیستم، روند محبوبیت و استفاده از این ساز درمیان سایر ادوات موسیقیایی این مناطق سبب گردید تا در جایگاه یک ابزار کلیدی موسیقی بیکوتسی/Bikutsi (موسیقی رقصی) قرارگیرد، به طوری که حتی توانست راه خود را در میان موسیقی برخی از کشورهای جهان باز نماید (برای مثال می توان به شرکت فرانسوی BaraGnuma اشاره نمود، اساس ساخت ابزار موسیقی خود را با الهام پذیری از سازهای افریقای قرارداده است).
در انتها می توان افزود که نمونه های مشابه از این ساز را می توان با اشکال متفاوت در میان ادوات موسیقیایی کشورهای مختلف دنیا همچون:
- Berimbau یاگونگا، ویولا- ساز موسیقی برزیل
- Bobre باُبر ساز موزیکال آفریقایی (عمدتا در رونیون در مالایا)
- Gualamboساز موزیکال برزیل و پاراگوئه
- Villaddivdyam ابزار موسیقی هندی و ...... پیدا نمود.