در لغتنامه های مختلف معمولا شمشیر را مترادف با سلاحی آهنین و فولادین دارای تیغه ای بلند، منحنی یا مستقیم و برنده قرارداده اند. این سلاح در زیرگروه سلاح های سرد جای داشته و در دوران مختلف تاریخی از موادی همچون برنز، مفرغ، آهن و… برای ساخت آن بهره می بردند. در شکل و فرم ظاهری شمشیرها در طول تاریخ تغییراتی ایجاد شد، به طوری که اندازه و وزن شمشیرهای اولیه بسیار بزرگ تر و سنگین تر از شمشیرهای امروزی بودند. با ورود فولاد به صنعت، تحولی عظیم در ساخت شمشیرها ایجاد شد. درنتیجه آشنایی با خواص فولاد، شمشیرها نازک تر و سبک تری تولید گردیدند که درنهایت موفق به ساخت شمشیرهای ظریف و قابل انعطاف امروزی شدند. معمولا شمشیرها برای کاربردهای تشریفاتی، تزئینی، جنگی (سواره /پیاده) طراحی و ساخته می شوند. براساس مدارک تاریخی، به کارگیری این سلاح در جنگ های دوران باستان نیز مشاهده شده است. برای مثال وجود نقش برجسته ای در اهرام مصر باستان مربوط به رامسس سوم (درحدود 1190سال پیش از میلاد) اشاره به استفاده از شمشیر در آن دوران دارد. بعداز ظهور اسلام نیز، این سلاح در میان مسلمانان از اهمیت فراوانی برخوردار بود. از آنجائی که به روشنی به تاریخچه پیدایش اولین شمشیرها در مدارک و مستندات موجود اشاره نگردیده، می توان حدس زد که تاریخ ساخت و استفاده از شمشیر تقریبا به اندازه تاریخچه انسان قدمت دارد. اهمیت این سلاح به قدری بود که از آن در متون اساطیری و داستان های کهن سرزمین های مختلف نیز یاد شده است: شمشیر آتیلا(Attila) / فرستاده شده از سوی خدایان، شمشیرهای معروف اِل سید (El Cid) از قهرمانان اسپانیا و یا شمشیر افسانه ای متعلق شاه آرتور (King Arthur) پادشاه افسانه‌ای که در دوره ناشناخته‌ای از سده‌های میانی (6 تا 16 میلادی) بر بریتانیا فرمانروایی می‌کرد، معروف به اکسکالیبور (Excalibur) و ... .  در ایران باستان نیز استفاده از این سلاح جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده بود. در اسناد و تصاویر موجود از دوره هخامنشیان شمشیری کوتاه معروف به آکیناکه به چشم می خورد، طراح این شمشیر را قوم سکاها می دانند، اما توسط پارسیان مورد استفاده قرار گرفت و به ‌سرعت در تمام جهان باستان گسترش یافت.

برای مشاهده پژوهش مذکور بر روی فایل PDF زیر کلیک نمایید.