اثر: ماکت سفالی نجات آذربایجان

سفالگر: حسن ایوبی

کارگاه سفالگری: صادق عظیمی

مشخصات

-         ابعاد: 42×49

-         جنس: سفال لعابدار

پژوهشگر: سحر عبداللهی کومله، کارشناس ارشد موزه ملت

عکس: جواد نجفعلی زاده

معرفی اثر:

این ماکت سفالی با لعاب آبی فیروزه ای نشان دهنده عملیات سرکوب شورش سال 1324 ه.ش منطقه آذربایجان به سرکردگی شوروی و رهبری جعفر پیشه وری است. هنرمند این اثر حسن ایوبی می باشد که خود به عنوان سرباز در جنگ با کمونیست ها در منطقه آذربایجان حضور داشت. این اثر در کارگاه استاد صادق عظیمی از هنرمندان چیره دست لالجین همدان ساخته شده است.

شورش آذربایجان:

فتنه آذربایجان معروف به بحران ایران درواقع شورشی بود که توسط گروهی از مردم عضو حزب سیاسی با نام فرقه دموکرات آذربایجان شکل گرفت. این گروهک سیاسی در ۱۲ شهریور ۱۳۲۴ ه.ش در تبریز با انتشار بیانیه‌ای ۱۲ ماده‌ای به زبان های ترکی و فارسی به رهبری جعفر پیشه‌وری و همراهی چندین فعال سیاسی آذربایجانی اعلام موجودیت نمود. لازم به یادآوری است که تأسیس این فرقه براساس تصمیم گیری و کمک های دفتر سیاسی حزب کمونیست شوروی انجام شد. ازجمله خواسته های این گروه داشتن اختیارات گسترده‌تر محلی از لحاظ اداری، تدریس زبان ترکی در مدارس درکنار زبان فارسی، اصلاحات ارضی- اقتصادی و ... بود. این شورش به عنوان سرآغازی برای جنگ سرد به شمار می آید.

به دستور محمدرضا پهلوی عملیات نجات آذربایجان با حضور نیروهای ارتش در سال 1325 ه.ش انجام پذیرفت. در اثر این مقابله شورش حزب مذکور با شکست مواجه گردید. درنتیجه این امر تشکیل حکومت خودمختار آذربایجان ملغی شد.

لالجین :

لالجین یکی از مراکز عمده ساخت سفال و سرامیک ایران و جهان واقع در استان همدان می باشد.  محصولات عمده آن علاوه بر شهرهای دور و نزدیک ایران به بسیاری از َکشورهای دیگر نیز صادر می‌شود. سفالینه‌های ساخت لالجین بسیار متنوع بوده و شامل انواع سفالینه های تزئینی و مصرفی است. رنگ های مورد استفاده در سفال های این منطقه شامل: سبز، زرد و لاجوردی در طیف رنگی های مختلف می باشد که از ترکیب مواد معدنی و شیمیایی مانند: قلیا، سنگ سفید، سرب پخته، مس سوخته، قلع و لاجورد به دست می آیند.