نمایش تندیس دانشمند

ابو محمودبن حامد بن خجندی دانشمند ایرانی قرن چهارم هجری قمری متخصص در علوم ریاضی، فیزیک، طبیعی، زمین شناسی، نجوم، آب و قنات. ابداع کننده و سازنده ابزار اندازه گیری شیب سنج قنات

معرفی ابوبکر محمد حاسب کرجی

ابوبکر محمد ابن حاسب کرجی یکی از بزرگترین علمای ریاضی ایرانی است که مؤلفات مهمی از او به زبان عربی بر جای مانده است. وی که در قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری ستاره شهرتش در بغداد اوج گرفت کسی است که اصول حساب و جبر را توسعه داد ومطالب تازه ای در آنها افزود و می توان گفت که یکی از پایه گذاران علم جبر وحساب در اسلام می باشد و پیش از او محمد بن موسی خوارزمی و ابو کامل شجاع  بن اسلم مصری در این راه گام برداشتند.

عادل انبوبا دانشمند لبنانی بر این باور است که وی اهل کرج در نزدیکی تهران کنونی و شهر معروف وقدیم ری بوده است، اما این امر که او اهل کرج و ری باشد نادر است از این رو هوشنگ ساعدلو در کتاب استخراج آبهای پنهانی، حاسب کرجی را به یکی از دو کرج روذرآور و یا کرج ابو دلف در منطقه  جبال باشد. که اولی در نیمه راه بین همدان و نهاوند واقع است و دیگری مرکز ولایت «ایلغارین» یعنی دو ایلغار در خاور نهاوند و نزدیک به بروجرد بوده است.

از جمله کتابهای کرجی که نسخه آن موجود است یکی کتاب (مختصری فی الحساب و المساحه) است و یک نسخه خطی از آن در کتابخانه شهرداری اسکندریه از شهرهای مصر هست و دیگر کتاب (انبات و المیاء و الخفیه) است و این تنها کتابی است از کرجی که متن عربی آن به چاپ رسیده و آن هم در داریت المعارف عثمانی در حیدر آباد و موضوع کتاب به اختصار عبارت از وصف کوه ها و سنگ های از که دلالت بر وجود آبهای زیر زمینی میکند و همچنین توصیف سرزمین های از که در آنها آب یافت میشود و گیاه هایی که روییدن آنها در زمین دلیل وجود آب در آن زمین است و به طور کلی شامل همه مسائلی است که دانستن آنها برای کندن قنات ها و کاریز ها از نظر اطلاعات در باره آبها و شیب

زمین و محاسبات و قواعد آن ضروری است. این کتاب راکرجی پس از بازگشت از بغداد در زادگاه خود به خواهش ابی غانم معروف بن محمد وزیر نوشته است. چندی از این ابزار در موزه به نمایش گذاشته شده است.