نام فارسی: چرخ ریسک بزرگ

نام انگلیسی: Great Tit

 نام علمی : Parus Major

مشخصات ظاهری: این پرنده، 14 سانتیمتر طول دارد اندازه اش بزرگ بوده و به دو شکل دیده می شود. به واسطه ی سر سیاه لکه ی سفید و پهن در چانه، زیر تنه ی زرد که در وسط آن نوار سیاهی دیده می شود که تا چانه امتداد دارد، شناخته می شود. روتنه سبز و بال ها ودم خاکستری مایل به آبی است. در پرواز، خط بالی باریک و سفید و در کناره های دم نیز سفیدی دیده می شود. در پرنده ی جوان، قسمتهای سیاه دودی رنگ و لکه ی چانه ی زرد و فاقد سیاهی زیر حاشیه ی آن است. زیر تنه زرد کمرنگ است. از چرخ ریسک سر آبی، به واسطه ی اندازه ی بزرگتر  رنگ زیر تنه اش متمایز می شود. تژآد یا شکل خاکستر این که در شرق ایران یافت می شود باهمان رنگ سیاه، اما با زیرتنه ی سفید خاکستری مایل به آبی دیده می شود و تنها، در جبه آثاری از رنگ سبز دارد.

صدا: صدای این پرنده بلند و متنوع و خشک شبیه ن چینک – چینک» یا« تووی- تووی – تووی » و گاهی آهنگین شبیه «تی – چو – تی – چو» شنیده می شود.

زیستگاه: این پرنده در مناطق درختی ( همراه با سوزنی برگ ها ، باغ ها، اما نه در ارتفاع بالا، به سر برده و در سوراخ درختان یا دیواره های آشیانه می سازد. در ایران، فراوان و دراغلب مناطق شمال و جنوب دیده می شود.

حفاظت: چنین به نظر می رسد که این پرنده در حال حاضر، نیازی به برنامه ریزی ویژه ی حفاظتی ندارد.

منبع: مرکز مطالعات باغ موزه

پژوهشگر: قاسم چابک