نام فارسی: رزماری

نام انگلیسی:  Rosemary

نام علمی:  Rosmarinus officinalis

خانواده:  نعناعیان Lamiaceae

رزماری یا اکلیل کوهی با نام علمی Rosmarinus officinalis از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. ریشه کلمه  rosmary از دو کلمه ros به معنای شبنم و marinun به معنای دریا گرفته شده است. این گیاه بومی مدیترانه بوده و خواص دارویی فراوانی دارد. رُزماری یک گیاه خشبی، چندساله و معطر است که برگهایی سوزنی شکل و همیشه سبز به طول 4-2 سانتی متر و رنگ سبز دارد. قسمت قابل استفاده آن برگهایش می باشد، این گیاه را از فاصله ی زیاد به خاطر عطرش می توان تشخیص داد. گل های رزماری آبی رنگ کمی دارد. است یا به عبارتی کم گل است و ارتفاع آن به نیم تا یک متر می‎رسد. رزماری شاخه های متعدد چوبی دارد و بذرهای آن کوچک و سیاه رنگ به مقدار زیاد در سالهای چهارم به بعد در غلاف حاصل از گلها تشکیل می شوند. گلهای رزماری در دو موقع از سال ظاهر
می شوند به عبارتی 2 بار در سال گل می دهند در شرایط نیمه سرد، به مدت یک تا دو ماه در نیمه ی دوم اسفند ماه و اواخر تابستان هم به مدت یک تا دو ماه گل می دهند.برگ و سرشاخه‌های گلدار گیاه، اندام داروئی رزماری را تشکیل می‌دهد و هنگام شروع باز شدن گلها و در فصول بهار و تابستان جمع‌آوری می‌گردد.

این گیاه در زمینهای آهکی سبک و آفتابگیر بخوبی رشد می‌کند. معمولاً از این گیاه بعنوان پرچین همیشه سبز در باغات استفاده می‌شود. گیاه رزماری مقاومت بالایی به خشکی و شوری دارد  و شدت بالای تابش خورشید را بخوبی تحمل می‌کند. از این گیاه در فضای سبز استفاده می‌شود.

نحوه تکثیر :

از طریق کاشت دانه‌های رسیده، قلمه زدن و خوابانیدن تکثیر می‌شود. بهترین روش تکثیر این گیاه قلمه است. بدین طریق که در بهار یا پائیز سر شاخه‌های این گیاه را در ماسه کاشته و در محل مناسبی نگهداری می‌کنند که پس از 2 الی3 ماه قلمه‌ها ریشه‌دار شده و سپس آنها را به محل اصلی منتقل می‌کنند. برای کاشت این گیاه در زمین در پاییز شخم عمیقی زده می‌شود و کود حیوانی و شیمیایی بر حسب نیاز با توجه به توصیه آزمایشگاه داده می‌شود.

خواص دارویی:

ضد نفخ، ضد عفونی کننده، سبب افزایش ترشحات شیره گوارشی و صفرا می‌شود. اکثر گیاهان دارویی از خانواده نعنائیان می‌باشند. خانواده نعنائیان همه طبیعت گرم دارند. از این گیاه برای درمان روماتیسم و میگرن استفاده می‌شود و هم چنین این گیاه باعث افزایش گردش خون در سطح بدن می‌شود. برای جلوگیری از ریزش مو و درمان کم مویی مصرف می‌شود.

منبع: مرکز مطالعات باغ موزه

پژوهشگر: معصومه رضوان فر