بمناسبت روز درخت‌کاری و رونمایی از طرح شناسنامه‌دار کردن درختان سعدآباد،رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و جمعی از فعالان حوزه‌ی طبیعت‌گردی در مجموعه سعدآباد گرد هم آمدند و به بیان دغدغه‌ها و خواسته‌های خود پرداختند.
به گزارش روابط عمومی مجموعه سعدآباد؛مدیرکل کمیته‌های گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ، در این دیدار، درباره‌ی تأثیرات طبیعت‌گردی بر جوامع محلی سخن گفت و اظهار کرد: در سند توسعه‌ی ملی طبیعت‌گردی، 14 شاخه برای محصول طبیعت تعیین کردیم که اکنون برای هریک از شاخه‌ها کارشناس خبره داریم.
او سپس به ظرفیت پرنده‌نگری به‌عنوان یکی از شاخه‌های طبیعت‌گردی اشاره و بیان کرد: در حال حاضر 520 گونه پرنده در کشور وجود دارد که این تعداد، از کل گونه‌های پرنده در اروپا بیشتر است. در کانادا در مدت یک سال، 17 میلیون دلار برای طبیعت‌گردی هزینه می‌شود و در انگلستان تعداد پرستاران پرنده‌نگری به اندازه‌ی طرفداران فوتبال است. این فعالیت کم‌خرج، اما برای جامعه‌ی محلی و بومی درآمدزاست. او در عین حال تأکید کرد: طبیعت‌گردی یکی از موفق‌ترین مدل‌های توسعه است که با توجه به تنوع موجود در کشور باید به آن توجه بیشتری کرد، مثلا در مجموعه‌ی سعدآباد می‌توان هر ماه یکی از ظرفیت‌های طبیعت‌گردی را به‌نمایش گذاشت.
در ادامه‌ی این نشست که مسعود سلطانی‌فر،رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری،هم در آن حضور داشت، آرش نورآقایی،رییس کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری ، به نمایندگی از راهنمایان تور در بخش طبیعت‌گردی، گفت: گردشگری ایران متفاوت با سایر کشورهاست و برای استفاده از جاذبه‌های آن باید مفهوم جدیدی را ایجاد کرد تا در عین حالی که مطابق با جاذبه‌ها باشد، با فرهنگ کشور هم هماهنگ شود.
وی اظهار کرد: شاخه‌هایی که امروز از طبیعت نام برده می‌شود، موضوعاتی است که دست کم 30 سال پیش در دنیا مطرح شدند و ما حالا باید مفهوم دیگری را برای آن به‌وجود آوریم. او از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خواست تا به آموزش راهنمایان توجه بیشتری نشان دهد و افزود: وسعت ترکیه، یک‌چهارم کشور ما نیست و به هیچ‌وجه تنوع ما را ندارد، ولی راهنمایان این کشور باید 9 ماه دوره‌ی آموزشی بگذرانند و 45 روز سفر بروند. در حالی که در ایران 5 / 4 تا شش ماه دوره‌ی آموزشی می‌بینند و نیم روز تا سه روز سفر می‌کنند. از رییس سازمان می‌خواهم به این موضوع بیشتر بپردازد و حتی تمهیداتی بیندیشد تا راهنمایان برای گذراندن دوره‌های آموزشی بین‌المللی بورس شوند.
سهند عقدایی ، کوهنورد و هیمالیانورد ،به‌عنوان نماینده‌ی تورگردان‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی فعال در حوزه‌ی طبیعت در این گردهمایی، به معضل فعالیت تورگردانان غیرمجاز اشاره و اظهار کرد: ما سال‌هاست که با این مسأله دست به گریبان هستیم. افرادی که با موبایل یا از راه فیسبوک بازاریابی می‌کنند و دفتری ندارند و اگر هم دفتر دارند مطابق با استانداردهای سازمان نیست، ضمانتی هم ندارند و قوانین کشور را رعایت نمی‌کنند و به مسائل فرهنگی و هنجارهای محلی بی‌توجه هستند. آن‌ها استانداردهای محیط را هم رعایت نمی‌کنند و آلودگی محیط زیست به بار می‌آورند.
این تورگردان گفت: تعداد این افراد غیرمجاز کم نیست و ما بارها آن‌ها را فهرست کرده و به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده‌ایم. این افراد غیرمجاز باعث شده‌اند که جوامع محلی به گردشگری، طبیعت‌گردی و تورگردانان بی‌اطمینان شوند و این شرایط تا حدی پیشروی کرده است که نیروی انتظامی هم با گردشگر برخورد می‌کند. مسأله‌ای که در کویر مرنجاب، خور، ورزنه، جنگل‌های زیرآب و سوباتان شاهد آن هستیم.
عقدایی ادامه داد: هزینه‌ای که ما برای گرفتن مجوز صرف می‌کنیم، این تورگردانان غیرمجاز صرف نمی‌کنند؛ ولی باز هم تر و خشک باهم و یک‌جا می‌سوزیم. نیروی انتظامی تفاوت مجاز و غیرمجاز را نمی‌داند و برای مدارک آژانس‌ها که از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گرفته‌اند، ارزشی قائل نمی‌شود، این موضوع برای آن‌ها اصلا تفهیم نشده است. او همچنین از رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خواست تا جلسه‌ای در سطح رییس سازمان با نیروی انتظامی برگزار شود تا تعیین کنند که مانع فعالیت چه کسانی شوند و اگر تورگردان غیرمجازی تخلف کرد، از راه قانونی با آن برخورد کنند.
عقدایی همچنین به موازی‌کاری برخی سازمان‌ها و تشکل‌ها برای صدور مجوز‌های گردشگری اشاره کرد و افزود: انجمن گردشگری ورزشی خود را متولی گردشگری ماجراجویانه و ورزشی می‌داند و به‌تازگی مجوز صادر می‌کند. فدراسیون کوهنوردی هم زمانی این کار را می‌کرد، ولی پس از رایزنی قبول کرد که زیرمجموعه‌ی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مجوز بدهد. خواهش می‌کنم به این موضوع رسیدگی شود.
در ادامه، جواد نظام‌دوست رییس انجمن غار و غارشناسی ایران به نمایندگی از تشکل‌هایی مثل رفتینگ و رفتگران طبیعت و عکاسان میراث در این نشست سخن می‌گفت، به برخوردهایی که با تشکل‌های مردمی در حوزه‌ی گردشگری می‌شود، اشاره و اظهار کرد: ناملایمات زیاد بوده، ما حتی به‌سختی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وارد می‌شویم. تشکل‌های مردمی را تحویل نمی‌گیرند، بهتر است با شعاری که رییس جمهور داده، این تشکل‌ها جایگاه خود را به‌دست آورند و بازوی عملی باشند.
نجم‌الدین ، یکی از کارشناسان محیط زیست که اکنون در حوزه‌ی گردشگری شکار فعالیت می‌کند ، نیز در این گردهمایی طبیعت‌گردی به معضلات مربوط به گردشگری شکار اشاره کرد و گفت: از چهل - پنجاه سال پیش، قانون شکار و صید تدوین شده است. عده‌ای هم شکارچی هستند که حقوقی دارند، البته اگر شکارچی واقعی باشند. بر این اساس باید در مدیریت محیط زیست موضوع حفاظت و شکار همراه با هم مطرح شود. وی ادامه داد: براثر تغییرات زیاد در سازمان محیط زیست، با موضوع گردشگری شکار سلیقه‌ای برخورد می‌شود و این برخوردها مطابق با ضوابط و قوانین نیست. او بیان کرد: ما با این‌که ادعا داریم جزو 10 کشور برتر جهان از نظر تنوع زیستی و طبیعی هستیم، باید این موضوع را به جهان ثابت کنیم. ما قوانینی داریم که با آن می‌توانیم شکار و حفاظت از محیط زیست را همراه هم داشته باشیم.
نجم‌الدین اظهار کرد: در کنار ما کشور ترکیه فقط با یک گونه شکار صدها شکارچی را سالانه جذب می‌کند ولی ما با وجود تنوع زیستی و گونه‌های متنوع شکار چنین امکانی را فراهم نمی‌کنیم. آقای نجفی - رییس پیشین سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - با خانم ابتکار - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - برای مشکل شکار در حال رایزنی بود، ولی بعد که موضوع شکارچیان آمریکایی و انگلیسی مطرح شد، با مانع ویزا روبه‌رو شدیم. وی سپس اضافه کرد: انتظار داریم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برنامه‌ای برای رونق گردشگری داشته باشد تا تمام دستگاه‌های اداری تابع آن باشند و سلیقه‌ای عمل نکنند.
علی شادلو ، نماینده‌ی موسسه‌های آموزشی نیز در این مراسم به مشکلات این موسسات که آن‌ها را روبه انقراض دانست، پرداخت و گفت: سه‌هزار آژانس گردشگری در کشور وجود دارند که به ازای آن‌ها فقط سه مجموعه، آموزش گردشگری می‌دهند. نسل موسه‌های آموزشی منقرض شده است و نمودار اقتصادی سه موسسه باقی‌مانده نیز حالت ضرر را نشان می‌دهد. این موسسه‌ها زیر بار پرداخت هزینه‌ی مکان‌های آموزشی، در حال از بین رفتن هستند. این در حالی است که سازمان میراث فرهنگی بناهایی دارد که ما می‌توانیم در آن مکان‌ها آموزش بدهیم و به حفظ این بناها نیز کمک کنیم.
او با تأکید بر ضرورت نقش آموزش در توسعه‌ی گردشگری، اظهار کرد: این موسسه‌ها هستند که باید آموزش بدهند گردشگر چگونه به محیط زیست در طبیعت وارد شود. ارزش منابع، مادی نیست بلکه انسانی است. مسیر گردشگری از آموزش می‌گذرد، آن هم از طریق موسسه‌هایی که در حال انقراض هستند. شادلو در بخش دیگری از سخنانش به انقراض آثار طبیعی کشور اشاره کرد و افزود: در آفریقا، پارک‌های ملی را در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارند تا هم از آن‌ها محفاظت کنند و هم درآمدی به‌دست آورند؛ ولی اینجا محیط زیست در برابر این پارک‌ها ایستاده و اجازه نمی‌دهد وارد آن‌ها شویم. این منابع هر روز در حال از بین رفتن هستند.
سلطانی‌فر پس از پایان این گردهمایی، از طرح شناسنامه‌دار کردن درختان سعدآباد رونمایی کرد. در این طرح، سه‌هزار اصله درخت با نصب میکروچیپ، شناسنامه‌دار شدند. 150 گونه درختی اکنون در سعدآباد وجود دارند که در میان آن‌ها گونه‌هایی مانند سکویا، ژینکو، نوئل و درخت لاله که از جمله گونه‌های نادر هستند و در نقاط معدودی از کشور وجود دارند، دیده می‌شوند. در این طرح، پلاک کوچکی روی درختان نصب و از این طریق، تمام جزییات مربوط به درخت از جمله نام علمی، سن، قطر، آفات و بیماری و ارتفاع آن ثبت می‌شود.
سلطانی‌فر همچنین از خانه‌ی طبیعت‌گردی که در مجموعه‌ی سعدآباد مستقر است، دیدن کرد وبه مناسبت روز درخت‌کاری، یک اصله درخت زیتون را نیز مقابل خانه‌ی طبیعت‌گردی کاشت.