در موزه هنرهای زیبای سعدآباد آثار نقاشی شاخصی از دوره های  صفویه و قاجاریه موجود می باشد.

شیوه خاص نقاشی بهزاد (اسلوب نقاشی را به طبیعت و زندگانی مردم زمان نزدیک ساخت و در نقاشی شبیه سازی را مرسوم نمود)، پایه گذار مکتب نقاشی دوره صفویه شد. از سوی دیگر در این دوره می توان اثرات مکتب هرات و علائم آن را تا مدتها مشاهده نمود. در نقاشی دوران صفویه صحنه های زندگی درباری، اوج زرق و برق، استفاده از حداقل رنگ، سروهای زیبا، گل و بوته، شاخ و برگ هایی با زیبایی تزئینی، تشعیر حیوانات طلایی رنگ، زرافشان کردن کاغذ، استفاده از کاغذهای ابر و باد، گرایش ترکیب بندی ها به ایستایی، توجه به گیرایی و شکوه فراوان در صحنه های حرکت، به کارگیری ترکیب رنگی آزادانه، استفاده از شیوه های تکنیکی استادانه تر از قبل به وضوح مشاهده می شود. از دیگر ویژگی بارز تصاویر نقاشی در این دوره وجود کلاه یا سرپوش قرمز رنگ به صورت دستار مخروطی شکلی بلند است. رواج نقاشی به
سبک کاریکاتور از این زمان آغاز  می شود. کاربرد هنر نقاشی بویژه نقاشی لاکی بر روی جلد کتاب ها به این دوره مربوط می گردد.  

 درحالی که دوره قاجاریه نقاشی ها متأثر از موتیف ها و شیوه های اروپایی و تکنولوژی نقاشی غرب و از نقاشی سنتی ایران فاصله گرفته. گرایش به چهره نگاری های درباریان و شاهزادگان توسعه یافت. بکارگیری ورنی جهت براق کردن و جلوگیری از هرگونه پاک شدگی و آسیب پذیری و ارتقاء کیفیت کاری  مرسوم گردید. پیشرفت استفاده از بوم نقاشی در این زمان بسیار چشمگیر است.  نقاشی های مینیاتوری به سبک قاجاری بخصوص در تک چهره سازی ها از خصوصیات بارز این دوره می باشد. نقاشی مکتب قاجار توانست به عنوان یکی از مکاتب اصیل زیبا، پر صلابت و جاودانه درطول تاریخ نقاشی ایران ثبت شود و هنری شود. نقاشان معروف دوره قاجاریه عبارتند از: علیقلی- میرزابابا- محمد زمان- محمد صادق معروف به صادق- محمد علی پسر محمد زمان.

شیوه های جدید دوره قاجاریه عبارتند از: شیوه گل و مرغ- شیوه نقاشی زیرلاکی- شیوه فرنگی سازی- نقاشی مخصوص قاجاریه- شیوه نقاشی های قهوه خانه ایی- نقاشی پشت شیشه- مکتب پیکره نگاری درباری (در دوره فتحعلی شاه) و شیوه چاپ بر روی سنگ (لیتوگرافی) و ... .

اولین هنرمند آموزش دیده دوره قاجاریه در اروپا، ابوالحسن غفاری (صنیع الدوله) بود. وی از آثار هنرمندان عصر رنسانس در موزه فلورانس رم و پاریس کپی برداری می نمود. صنیع الدوله پس از این دوره وارد مرحله جدیدی در هنر خویش گردید و درنتیجه آن حرکت جدیدی در نقاشی ایرانی شکل گرفت. وی برای شیوه چهره پردازی و تک چهره روال خاص خود را ایجاد نمود. از دیگر هنرمند معروف دوره قاجاریه می توان به محمد غفاری (کمال الملک) اشاره نمود. در آثار وی شیوه نقاشی ناتورالیستی به وضوح به چشم می خورد. کمال الملک به کلی از نقاشی سنتی ایران دوری گرفته و به طبیعت پرداخته بود. این هنرمند با کارهای خویش (بخصوص تاسیس مدرسه هنری صنایع مستظرفه) در هنر نقاشی ایرانی تاثیرات بسزایی برجای گذاشت. لازم به ذکر است که هفت اثر از آثار برجسته این هنرمند در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد واقع در موزه هنرهای زیبا در طبقه دوم برای بازدید علاقمندان به اسامی ذیل موجود می باشد که عبارتند از: تصویر پرتره استاد کمال الملک – اردوگاره سلطنتی در بلده نور- دورنمایی لار- دورنمایی کلاردشت- رمال - کپی از یک اثر فرانسوی و پرنده شکار شده.

منابع:

-         تاریخ هنرهای ملی و هنرمندان ایرانی از کهن ترین زمان تاریخی تا پایان دوره قاجاریه- تالیف عبدالرفیع حقیقت.

-         سیر تاریخ نقاشی ایرانی نوشته لورنس بینیون، ترجمه: محمد ایرانمنش چاپ سوم، س 83

-         مجموعه آثار موجود در موزه هنرهای زیبا