اسلحه هجومی ژ3،ساخت پاکستان

پژوهشگر: اعظم رضایی انزهائی

کارشناس سلاح: علیرضا قربانی

عکس: جواد نجفعلی زاده

 

یکی از ژ3 ها، اهدائی از سوی ذوالفقار علی بوتو چهارمین رئیس جمهور کشور پاکستان به رضا پهلوی

مشخصات

-        جنس هردو سلاح: بدنه از ورق فولاد زاج کاری شده، قنداق و بچه قنداق از جنس چوب، قبضه ای از جنس پلاستیک سیاه

-        طول کامل هر دو سلاح:حدود102 سانتی متر

-        جنس جعبه یکی از این دو سلاح: چوب و در داخل با روکشی از پارچه مخمل زرشکی

-        ابعاد جعبه سلاح: 9×25×106 سانتی متر

-        محل نمایش دو سلاح: دو ویترین در سالن های طبقه فوقانی و زیرزمین موزه سلاح های دربار

 

سلاح ژ3 (G3)

طرح اولیه سلاح ژ3 جنگی اتوماتیک توسط دکتر لودویگ ورگیملر (Dr. Ludwig Vorgrimler)  یکی از مهندسین شرکت اسلحه سازی ماوزر (Mauser) آلمان، که پس از پایان جنگ جهانی دوم توسط شرکت اسپانیایی سی ئی تی ام ئی/CETME (Centro de Estudios Tecnicos de Materiales Especiales) به استخدام درآمد، ارائه گردید. اما تفنگ ژ3 امروزی دراصل یک نسخه آلمانی برگرفته از این طرح اولیه بود، که درنتیجه همکاری مهندسین آلمانی شرکت اسلحه سازی آلمانی هکلر و کخ/Heckler & Koch و شرکت اسپانیایی سی ئی تی ام ئی/ CETMEبه دنیای سلاح وارد گردید. این جنگ ‌افزار در سال ۱۹۵9م. به عنوان سلاح سازمانی ارتش آلمان انتخاب شد و از آن پس در طی چهل سال آتی، بیش از شصت کشور دنیا ازجمله ایران، ترکیه، یونان، سوئد، پاکستان، استونی، پرتغال، مکزیک و ... آن را برای تجهیز نیروهای مسلح خود بکار گرفتند. لازم به ذکر است که پاکستان با دارا بودن 14 کارخانه اسلحه سازی و 100% مالکیت آنها از سال 1961م. فعالیت رسمی خود را با تولید طیف وسیعی از محصولات نظامی در این زمینه آغاز نمود. اما تولید سلاح ژ3اِی4 (G3A4) با اخذ مجوز از سال 1967م. در کارخانه اسلحه سازی آن کشور (Want Cantonment) شروع شد. بعدها با توسعه یافتن کارخانه اصلی و زیرپوشش درآوردن چندین کارخانه دیگر در آنها اقدام به تولید سه مدل ژ3 شامل: ژ3پی4 (G3P4)، ژ3اس (G3S) الگوبرداری شده از مدل ژ3پی3 (G3P3) با لوله کوتاهتر و ژ3ام- تاکتیکال (G3M-Tactical) نسخه سبک از مدل ژ3 (G3)  با بدنه پلیمری و لوله کوتاه تر نیز گردید.

معرفی2 عدد سلاح ژ3ساخت پاکستان

برخی از مشخصات فنی مشترک میان این دو ژ3

-        کالیبر: 308/0 وینچستر (62/7 ناتو)

-        طراح: سی ئی تی ام ئی اسپانیا و ماوزر آلمان در دهه 1950م.

-        ساخت شرکت پی او اف/POF (PAKISTAN ORDNANCE FACTORIES) و تحت لیسانس هکلر و کخ آلمان

-        سیستم مسلح شدن: فشار مستقیم گاز – تاخیری غلطکی

-        طول لوله 450 میلی متر

-        وزن380/4 کیلوگرم

-        جنس بدنه از ورق فولاد زاج کاری شده، قنداق و بچه قنداق از جنس چوب، قبضه ای از جنس پلاستیک سیاه

-        روزنه دید (قسمت نشانه روی عقبی) قابل تنظیم و مگسک در قسمت جلویی لوله

-        برگه ناظم آتش در قسمت چپ سلاح داری قابلیت انتخاب ضامن، تک تیر و رگبار

-        برگه آزاد کننده خشاب در قسمت جلوی حافظ ماشه و پشت خشاب

-        دارای خشاب جدا شونده با ظرفیت 20 تیر

-        دسته مسلح کننده در قسمت چپ سلاح

-        متون و حروف (سمت چپ و راست بدنه هر دو سلاح) حک شده در بخش بالایی قبضه هر دو سلاح ژ3: حروف اس(S) ، ئی (E)، اف (F) که بیانگر حالت های مختلف برگه ناظم آتش در قابلیت انتخاب ضامن، تک تیر و رگبار می باشد.

-        تصویر طلائی هلال ماه و ستاره در داخل دو شاخه زیتون به همراه نام پاکستان در زیرآن/ نشان رسمی رئیس جمهوری پاکستان (در سمت چپ بدنه سلاح احتمالاً اهدایی به رضا پهلوی) حک شده برروی بدنه و بالای ماشه

-        علائم و متن (سمت چپ بدنه هر دو سلاح) موجود در قسمت قرارگرفتن خشاب در بدنه/Magazin Housing: PAKISTAN ORDNANCE FACTORIES

-        عدد ژ16(G16)  (در زیربدنه سلاح احتمالاً اهدایی به رضا پهلوی) در بخش اتصال بدنه به بچه قنداق چوبی ژ3

-        حروف و اعداد حک شده برروی سمت چپ و پایین بدنه خشاب سلاح احتمالا متعلق به رضا پهلوی: ژ3 پی. اُ. اف. 70/7 (G3 P.O.F. 7/70)

-        حک عدد 612  (612)و پروف مارکی در کنار آن در قسمت اتصال بدنه به روکش لوله (سمت چپ سلاح دیگر)

-        حک رقم 538 (538) برروی قسمت زیرین بدنه و مقابل محل قرار گیری خشاب در بدنه (سمت چپ سلاح دیگر)

-        حک پروف مارک متشکل از حرف پی (p) در بالای آن تصویر یک پیکان رو به بالا (سمت راست بدنه سلاح دیگر) حک شده در بخش اتصال بدنه به بچه قنداق چوبی

-        اعداد حک شده در قسمت زیرین بخش اتصال بدنه به قنداق چوبی (سلاح دیگر): ژ21 (G21) و 535 (535)

-        آرم نصب شده برروی در جعبه سلاح اهداء شده به رضا پهلوی:

آرم فلزی دایره ای شکل با تصاویر هلال ماه، ستاره و دو شاخه زیتون به همراه نام پاکستان در پایین آن (نشان مخصوص رئیس جمهوری پاکستان)

و متن انگلیسی لوح فلزی نصب شده برروی دَر جعبه سلاح اهداء شده به رضا پهلوی به شرح ذیل می باشد:

WITH THE COMPLIMENTS

OF

MR. ZULFIKAR ALI BHUTTO, H. PK.

PRESIDENT OF PAKISTAN

TO

HIS IMPERIAL HIGHNESS REZA PEHLAVI,

CROWN PRINCE OF IRAN

براساس متون فوق می توان گفت احتمالاٌ یکی از ژ3های به نمایش درآمده در یکی از ویترین های سالن فوقانی این موزه از سوی ذوالفقار علی بوتو چهارمین رئیس جمهور آن کشور در میان سال های 1973-1971م. به رضا پهلوی داده شده است. در انتها باید افزود که، چنانچه شما خواننده محترم نیازمند دستیابی به اطلاعات بیشتری در این زمینه می باشید،

 لطفا به مقاله ای "اسلحه ژ3 (G3) در موزه سلاح های دربار"، در بخش آزاد مقالات پژوهشی سایت مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد به آدرس: www.sadmu.ir  مراجعه نمایید.