تاریخ خبر:دوشنبه 30 بهمن 1396 - 08:46
کد خبر:5997
"پیر جوز کش"

در گالری چهارم موزه استاد بهزاد تابلویی به نام "پیر جوز کش" به ابعاد 5/59×5/39 سانتیمتر ، با تکنیک قلمگیری گواش سفید روی مقوای قهوای کار شده است. لازم به ذکر است استفاده ازتکنیک  قلمگیری سفید برزمینه تیره در نقاشی ایرانی ازابداعات استاد حسین بهزاد در نگار گری معاصر ایران است.

درابتدا جا دارد در خصوص نام این اثر توضیحاتی داده شود و آن اینکه "جوز" درادبیات فارسی معانی مختلفی دارد. در مواردی به نارگیل ، جوز گفته اند و گاهی هرچیزی که فرم گردی دارد را جوز نامیدند. ولی همانطورکه در دیکشنری آپادیس نیز به  آن اشاره شده «نوعی از قلیان را گویند که به شکل نارگیل ساخته ویا از خود نارگیل ساخته اند »با توجه به این توضیحات چنانچه قسمت انتهایی قلیان که به آن "کوزه قلیان" گویند، حتی از جنسهای مختلفی نظیرچوب ،تخم پرندگان ، کدو و.... که تقریبا به شکل مدور است را پایه ای باریک به انتهای آن وصل کنند( که این ویژگی باعث سبکی وسهولت در حمل نقل آن می گردد) این وسیله قلیانی خواهد بود که به آن جوز گویند . این نوع قلیان مورد استفاده دراویش هم قرارمی گرفته که این سوژه مورد توجه این استاد هنرمند و تجسم شده در این تابلو می باشد.

استاد حسین بهزاد در این اثر، درویشی را با مو وریشی  بلند وپیراهنی  گشاد در وسط  تابلو به تصویر درآورده که این درویش  قلیانی منقوش  در دست چپ دارد، سرش  به سمت راست متمایل بوده  وبه پایین نگاه می کند.  قسمت کوزه قلیان به صورت محفظه ا ی نیمه گرد شبیه نارگیل، منقوش به طراحی های حیوانی وگیاهی با پایه استوانه ای نشان داده شده است . آتشدان قلیان پر از زغال سرخ  رنگ بوده و در جلوی پای این پیرمرد در پیش زمینه ،غلاف خنجر دهان اژدهایی دیده می شود که دراویش این خنجر رابه نشانه صلح طلبی و وارستگی با خودحمل می کردند . در کنار این غلاف  کشکول وتبرزینی که با کلمه " یا علی " و نقوش هندسی وختایی مزین شده به چشم می خورد.

لازم به ذکر است زمینه اثر تماما به رنگ قهوایی بوده که طرح آن با گواش سفید بر روی مقوا قلمگیری شده و تنها در بخشهایی نظیر قلیان، تبرزین، غلاف خنجر و کشکول ، رنگ مشکی در کار دیده می شود.

در سمت راست تصویر، بوته ای گلدار و درختی با شاخ برگ های اندک که دو پرنده  بر روی آن نشسته اند با قلمگیری سفید ترسیم شده است. در پیش زمینه وسمت چپ تصویر دوتکه  سنگ  در فرم چهره انسانی دیده  می شود.

نکته  قابل  تامل  در آثار استاد حسین  بهزاد این است که دربرخی از آثاراین هنرمند بزرگ، شخصی به عنوان ناظر براعمال و رفتار شخصیت اصلی تصویردیده می شود که با همین توضیح در سمت راست این درویش نیز صورت مردی با خطوطی ظریف به رنگ  سفید به عنوان ناظر براعمال این پیرمرد ترسیم شده است .

در این اثر امضاء استاد حسین بهزاد در گوشه سمت چپ تصویر با تاریخ 9/6/1335 دیده می شود.

 

                                              نگارنده: زینب گودرزی کارشناس موزه بهزاد